Με σκοπό την ανάδειξη του φυσικού πλούτου και την προβολή των σημαντικότερων στοιχείων της προστατευόμενης περιοχής όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού, την ενημέρωση του ευρύτερου κοινού για τον πανιδικό, χλωριδικό και υγροτοπικό πλούτο αλλά και για τα οφέλη της προστατευόμενης περιοχής, ο Φορέας Διαχείρισης ολοκλήρωσε το έργο που αφορούσε στον σχεδιασμό και εγκατάσταση πληροφοριακών πινακίδων σε διάφορα επιλεγμένα σημεία. Η ολοκλήρωση του έργου έγινε σε δυο (2) στάδια και συγκεκριμένα: Στο Στάδιο 1 έγινε ο σχεδιασμός και τοποθέτηση δέκα (10) πινακίδων κατεύθυνσης σε επιλεγμένες θέσεις που οδηγούν στα Κέντρα Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης της προστατευόμενης περιοχής, τριάντα (30) πινακίδων οριοθέτησης, είκοσι (20) πινακίδων απαγόρευσης, έξι (6) πινάκων ανάρτησης δημοσιεύσεων του Φορέα Διαχείρισης και πέντε (5) πινακίδων επεξήγησης θέας των Περιοχών Απόλυτης Προστασίας της Φύσης (Υγρότοπος Μουστού). Στο Στάδιο 2 έγινε ο σχεδιασμός και τοποθέτηση δεκαπέντε (15) πινακίδων επεξήγησης θέας των Περιοχών Απόλυτης Προστασίας (Υγρότοπος Μουστού, Δάσος Μαλεβής) και δεκαπέντε (15) εξειδικευμένων πινακίδων ενημέρωσης (Πινακίδων Ερμηνείας Περιβάλλοντος) εντός της προστατευόμενης περιοχής Πάρνωνα-Μουστού. Υπ’ ευθύνη του προσωπικού του Φορέα Διαχείρισης ήταν η επιμέλεια των πινακίδων ερμηνείας, τόσο της γραφιστικής (σε συνεργασία με τον γραφίστα του Αναδόχου) όσο και της γλωσσικής. Τα κείμενα και οι φωτογραφίες που χρησιμοποιήθηκαν προήλθαν είτε από το αρχειακό υλικό του Φορέα Διαχείρισης είτε σε συνεργασία με εξειδικευμένους επιστήμονες στη χλωρίδα, στη πανίδα και στους τύπους οικοτόπων. Το περιεχόμενο των πινακίδων σχετικά με το οικοσύστημα, τα είδη της χλωρίδας και πανίδας της περιοχής, επεξεργάστηκε κατάλληλα ώστε να είναι κατανοητή στο ευρύ κοινό . Ο Φορέας Διαχείρισης θα ήθελε να ευχαριστήσει όλους όσους συνέδραμαν και συμμετείχαν στην ολοκλήρωση του έργου. Πλέον, χρέος όλων μας είναι να προφυλάξουμε και να διατηρήσουμε τις πινακίδες αυτές, έτσι ώστε οι κάτοικοι και επισκέπτες να έχουν μια ολοκληρωμένη ενημέρωση για τα ιδιαίτερα στοιχεία της προστατευόμενης περιοχής Πάρνωνα-Μουστού. Το έργο υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του Υποέργου 1 της Πράξης «Προστασία και διατήρηση της βιοποικιλότητας του όρους Πάρνωνα & υγροτόπου Μουστού», του Άξονα Προτεραιότητας 9 «Προστασία Φυσικού Περιβάλλοντος και Βιοποικιλότητας» του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη 2007-2013» και χρηματοδοτήθηκε από τις πιστώσεις του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων της ΣΑΕ: 2010ΣΕ07580089. Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού Τμήμα Πληροφόρησης, Εκπαίδευσης & Δημοσιότητας Πληροφορίες: Αρβανίτης Διαμαντής Άστρος Αρκαδίας, 22001 Τηλ: 27550 22021, Fax: 27550 22806 Email: press@fdparnonas.gr Web: www.fdparnonas.gr
Με επιτυχία και αρκετή συμμετοχή κατοίκων ολοκληρώθηκε την Κυριακή 21 Σεπτεμβρίου 2014 ο εθελοντικός καθαρισμός τμήματος της παραλίας Κάτω Βερβένων που περιλαμβάνεται στην Προστατευόμενη Περιοχή όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού. Ο καθαρισμός συνδιοργανώθηκε από τον Φορέα Διαχείρισης όρους Πάρνωνα & υγροτόπου Μουστού και την Ελληνική Ένωση Προστασίας Θαλασσίου Περιβάλλοντος – HELMEPA, στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Εθελοντικού Καθαρισμού Ακτών 2014 (Δευτέρα 15 Σεπτεμβρίου) και του Μήνα Εθελοντικής Δράσης για το Θαλάσσιο Περιβάλλον (20 Σεπτεμβρίου έως 20 Οκτωβρίου 2014). Ο καθαρισμός κάλυψε όλο το παραλιακό τμήμα που βρίσκεται στα όρια της Τοπικής Κοινότητας Βερβένων και συγκεντρώθηκε μεγάλος όγκος απορριμμάτων κατά κύριο λόγο πλαστικά και γυάλινα μπουκάλια, αποτσίγαρα, χαρτιά, σακούλες αλλά και αλουμινένιες συσκευασίες αναψυκτικών, καλαμάκια, κ.α. Ο Φορέας Διαχείρισης συμμετείχε με επτά (7) άτομα του προσωπικού και δύο (2) ξένους εθελοντές, που βρίσκονται στην περιοχή μας στο πλαίσιο υλοποίησης του προγράμματος της Ευρωπαϊκής Εθελοντικής Υπηρεσίας. Σημαντική ήταν η συμμετοχή του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας με το προσωπικό καθαριότητας, του Πολιτιστικού Συλλόγου Κάτω Βερβένων «Η Ομόνοια», της Τοπικής Κοινότητας Βερβένων και αρκετοί κάτοικοι κυρίως από τα Κάτω Βέρβενα αλλά και τις γύρω περιοχές. Αξίζει να σημειωθεί και η εθελοντική συμμετοχή στον καθαρισμό από ξένους λουόμενους που βρίσκονταν εκείνη την ώρα στην παραλία. Ο Φορέας Διαχείρισης ευχαριστεί θερμά όλους όσους συμμετείχαν και βοήθησαν στην πραγματοποίηση αυτής της δράσης που έχει ως στόχο την ενδυνάμωση του θεσμού του εθελοντισμού και της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης της τοπικής κοινωνίας. Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού Τμήμα Πληροφόρησης, Εκπαίδευσης & Δημοσιότητας Πληροφορίες: Αρβανίτης Διαμαντής Άστρος Αρκαδίας, 22001 Τηλ: 27550 22021 εσωτ. 5, Fax: 27550 22806 Email: press@fdparnonas.gr Web: www.fdparnonas.gr
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ: Για την προμήθεια εξοπλισμού υποστήριξης δράσεων ενημέρωσης-ευαισθητοποίησης, παρακολούθησης και φύλαξης-επόπτευσης. Κατεβάστε το σχετικό pdf εδώ.
To ζώο της τρέχουσας εβδομάδας είναι ένα από τα περισσότερο δημοφιλή και «αποδεκτά» έντομα, σε αντίθεση με την πλειονότητα των υπόλοιπων εντόμων που δεν χαίρουν ιδιαίτερης εκτίμησης από τον άνθρωπο. Δεν αναφερόμαστε σε ένα συγκεκριμένο είδος εντόμου αλλά μια ολόκληρη Τάξη που περιλαμβάνει μερικές δεκάδες είδη που εμφανίζονται στην Ελλάδα με πολύ όμοια μορφολογικά χαρακτηριστικά ώστε όλα να ονομάζονται γενικά «λιβελλούλες». Το όνομα της Τάξης (οδοντόγναθα, αγγλικά odonata) προέρχεται από τις λέξεις όδοντας+γνάθος χαρακτηρίζοντας την ύπαρξη ισχυρών «δοντιών» στις γνάθους των περισσότερων ειδών. Το κοινό ελληνικό όνομα «λιβελλούλα» προέρχεται από την ιταλική λέξη libellula που χαρακτηρίζει τα συγκεκριμένα έντομα και προέρχεται από τη λατινική λέξη libra=επίπεδο, ισορροπία, χαρακτηρίζοντας την επίπεδη στάση του σώματος και των φτερών τους όταν πετούν. Στην Ελλάδα υπάρχουν τουλάχιστον 58 είδη λιβελλουλών που διακρίνονται σε δύο υπο-ομάδες: τα μικρότερου μεγέθους ζυγόπτερα με 2 όμοιου μεγέθους ζεύγη φτερών τα οποία μπορούν να αναδιπλώσουν κατά μήκος του σώματός τους, και τα μεγαλύτερου μεγέθους ανισόπτερα με το δεύτερο ζεύγος φτερών να είναι μεγαλύτερο και τα φτερά να μην αναδιπλώνονται. Τα πιο μικρόσωμα είδη έχουν μήκος μέχρι 35 χιλιοστά και άνοιγμα φτερών μέχρι 4 εκατοστά, ενώ τα πιο μεγαλόσωμα είδη έχουν μήκος μέχρι 86 χιλιοστά και άνοιγμα φτερών μέχρι 12 εκατοστά. Το σώμα είναι επίμηκες, με την κοιλιά σε ορισμένες περιπτώσεις να αντιστοιχεί στο 80% του συνολικού μήκους του σώματος. Στον κοντό θώρακα υπάρχουν τα δύο ζεύγη μεμβρανωδών φτερών και τα 3 ζεύγη ποδιών, ενώ το κεφάλι είναι επίμηκες αλλά κατά τον εγκάρσιο άξονα του υπόλοιπου σώματος και έχει ένα ζεύγος πολύ μεγάλων ματιών και ένα ζεύγος πολύ μικρών κεραιών. Το χρώμα των οδοντογνάθων ποικίλει από μονόχρωμα πράσινα, μπλε, καφέ ή κόκκινα είδη μέχρι -και περισσότερο συνηθισμένο- είδη με εγκάρσιες ή επιμήκεις ταινίες και κηλίδες διαφόρων χρωμάτων (κίτρινο, κόκκινο, μπλε, καφέ) να εναλλάσσονται με μαύρο χρώμα. Διαβιεί σε οικοτόπους που σχετίζονται με νερό όπως λιβάδια, ποτάμια και ρυάκια, λίμνες και υγροτόπους, αφού οι προνύμφες και νύμφες τους μεταμορφώνονται μέσα στο νερό. Είναι σαρκοφάγα είδη και τρέφονται με έντομα που συλλαμβάνουν εν κινήσει ενώ οι προνύμφες τρέφονται και με μικρά ψάρια και αμφίβια. Ειδικότερα τα είδη των ανισοπτέρων που κινούν τα δύο ζεύγη φτερών εναλλάξ με συχνότητα μέχρι και 30 «χτυπήματα» ανά δευτερόλεπτο επιτυγχάνοντας ταχύτητες μέχρι και 50χλμ/ώρα είναι εξαιρετικοί ιπτάμενοι κυνηγοί. Η προστασία των λιβελλουλών σε εθνικό επίπεδο αλλά και σε κοινοτικό και ευρωπαϊκό επίπεδο είναι αρκετά ισχυρή σε ορισμένα είδη, ενώ σε άλλα είναι ανύπαρκτη. Όπως και η συντριπτική πλειονότητα των ασπονδύλων σχετικά λίγα -αν αναλογιστούμε τον αριθμό των ειδών τους- είναι γνωστά για αυτά και για τους κινδύνους που διατρέχουν, δεδομένου ότι οι επιστήμονες ακόμα ανακαλύπτουν νέα είδη! Για τις λιβελλούλες ο άνθρωπος αποτελεί άμεση απειλή εξαιτίας της χρήσης εντομοκτόνων και φυτοφαρμάκων, ενώ σημαντικότερος είναι ο κίνδυνος από τις έμμεσες πιέσεις σχετίζονται με τη συνεχή απώλεια της φυσικότητας του περιβάλλοντος μέσω της συρρίκνωσης, υποβάθμισης και κατακερματισμό των οικοτόπων, και συγκεκριμένα των οικοτόπων που σχετίζονται στενά με το υγρό στοιχείο (ποτάμια, ρυάκια, βάλτοι, λίμνες, κ. ά). Οι λιβελλούλες αποτελούν πολύ κοινό θέαμα τους ζεστούς μήνες στην προστατευόμενη περιοχή του όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού. Ο επισκέπτης και ο κάτοικος που θα βρεθούν κοντά σε κάποια πηγή νερού είναι σίγουρο ότι θα τις συναντήσουν να πετούν συνεχώς με νευρικές και απότομες κινήσεις, σαν να κάνουν επίδειξη της πτητικής τους δεινότητας. Όταν κάποιες από τις ακούραστες λιβελούλλες σταματήσει για λίγες στιγμές στην άκρη ενός κλαδιού, ο έντονος χρωματισμός της θα εκπλήξει ευχάριστα τον παρατηρητή. Αμέσως όμως θα συνεχίσει τα ιπτάμενα ακροβατικά πάνω από το νερό σε αναζήτηση τροφής αφού παρά το όμορφο «παρουσιαστικό» τους και το μικρό τους μέγεθος, οι λιβελλούλες είναι κορυφαίοι θηρευτές! Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού Τμήμα Προστασίας & Διαχείρισης Άστρος Αρκαδίας, 22001 Τηλ: 27550 22021, Fax: 27550 22806 Email: info@fdparnonas.gr Web: www.fdparnonas.gr
Στα γραφεία του Φορέα Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα & Υγροτόπου Μουστού μεταφέρθηκε την Τετάρτη 17/09/2014 ένας τραυματισμένος πορφυροτσικνιάς (Ardea purpurea). Ο πορφυροτσικνιάς βρέθηκε στο χωριό Σκοπή Τρίπολης και παραδόθηκε από κάτοικο της Τρίπολης στο προσωπικό του Φορέα Διαχείρισης. Το πουλί δεν έφερε εξωτερικά τραύματα και παρουσίαζε αδυναμία να πετάξει. Ο πορφυροτσικνιάς στάλθηκε άμεσα στον Σύλλογο Προστασίας και Περίθαλψης Άγριας Ζωής (ΑΝΙΜΑ) για περίθαλψη. Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού Τμήμα Πληροφόρησης, Εκπαίδευσης & Δημοσιότητας Πληροφορίες: Αρβανίτης Διαμαντής Άστρος Αρκαδίας, 22001 Τηλ: 27550 22021, Fax: 27550 22806 Email: info@fdparnonas.gr Web: www.fdparnonas.gr
Ο Φορέας Διαχείρισης όρους Πάρνωνα & υγροτόπου Μουστού και η Ελληνική Ένωση Προστασίας Θαλασσίου Περιβάλλοντος – HELMEPA, συνδιοργανώνουν την Κυριακή 21 Σεπτεμβρίου 2014 και ώρα 09:30 π.μ. εθελοντικό καθαρισμό τμήματος της παραλίας Κάτω Βερβένων (θέση Παλιόχανο) που περιλαμβάνεται στην Προστατευόμενη Περιοχή όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού. Ο καθαρισμός θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Εθελοντικού Καθαρισμού Ακτών 2014 (Δευτέρα 15 Σεπτεμβρίου) και του Μήνα Εθελοντικής Δράσης για το Θαλάσσιο Περιβάλλον (20 Σεπτεμβρίου έως 20 Οκτωβρίου 2014). Η Ελληνική Ένωση Προστασίας Θαλασσίου Περιβάλλοντος – HELMEPA, ως εθνικός συντονιστής της δράσης αυτής στην Ελλάδα, συντονίζει για 23η χρονιά τη διεθνή αυτή πρωτοβουλία. Φέτος, η εκστρατεία εστιάζεται στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση πολιτών για την ανάγκη διατήρησης των ακτών και των θαλασσών μας καθαρών από τα σκουπίδια. Ο Φορέας Διαχείρισης, θα διαθέσει τον κατάλληλο εξοπλισμό (γάντια, σακούλες απορριμμάτων) και το σχετικό Ειδικό Δελτίο Καταγραφής Απορριμμάτων από τη HELMEPA στους εθελοντές που θα συμμετάσχουν στον καθαρισμό. Αρωγοί σε αυτή την δράση θα είναι ο Δήμος Βόρειας Κυνουρίας, η Τοπική Κοινότητα Βερβένων και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Κάτω Βερβένων «Η Ομόνοια». Σας καλούμε να συμμετάσχετε στον εθελοντικό καθαρισμό που έχει ως βασικό σκοπό την ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και την ενεργό συμμετοχή πολιτών και τοπικών κοινωνιών για την πρόληψη της ρύπανσης ακτών και θαλασσών με απορρίμματα. Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού Τμήμα Πληροφόρησης, Εκπαίδευσης & Δημοσιότητας Πληροφορίες: Αρβανίτης Διαμαντής Άστρος Αρκαδίας, 22001 Τηλ: 27550 22021, Fax: 27550 22806 Email: press@fdparnonas.gr Web: www.fdparnonas.gr
Οι σαύρες, αν και δεν αποτελούν τα αγαπημένα ζώα του ευρέως κοινού, γενικά δεν φαίνεται να ενοχλούν ιδιαίτερα τους ανθρώπους, δεδομένου ότι περιορίζουν τη «δράση» τους εκτός και μακριά από τις κατοικίες τους. Παρόλα αυτά, ένα είδος σαύρας σχεδόν πάντα προκαλεί τον πανικό με την εμφάνισή του, αν και αναγνωρίζεται άμεσα ως «σαύρα» και δεν μπερδεύεται με κάποιο είδος φιδιού. Το ζώο αυτό είναι η μεγαλύτερη τυπική σαύρα της Ελλάδας -εκτός των άποδων σαυρών- της οποίας το μεγάλο μέγεθος χαρακτηρίζει ορισμένα από τα κοινά ονόματά της: τρανόσαυρα, θεριοσάπιτα, πράσινη τρανόσαυρα, μεγάλη πρασινογουστέρα, θεριοσαπίτα, ενώ στο έντονο πράσινο χρώμα της οφείλονται άλλα όπως: πρασινόσαυρα, πρασινη σαυρα, πρασινογκούστερας. Το συγκεκριμένο ζώο είναι ευρέως γνωστό σε όλη την Ελλάδα οπότε και έχει και πολλά άλλα τοπικά κοινά ονόματα, όπως: φαρμάκα, κολοσαύραδος, σκουνταλάδα, κροκοδειλάκι, γουστέρα, κολόστραβη, σαυράδα, κολοσταυρίδα, κολόσαυρος, σαλαβρίχι, σαβραχίδα, κολισαύρα, ακολισαύρα, τσαπέκος, κοροσάβλα, βόστερας, κορκούσαυλος, τα περισσότερα από κάθε άλλο είδος ζώου, ίσως εννοώντας ορισμένες φορές και το πολύ συγγενικό είδος Lacerta viridis.Η τρανόσαυρα ανήκει στην μεγάλη οικογένεια σαυρών Lacertidae που περιλαμβάνει τις τυπικές σαύρες με τις μακριές ουρές και τα μεγάλα άκρα. Εξαπλώνεται σε όλη την ηπειρωτική Ελλάδα και στα περισσότερα νησιά. Είναι η πιο μεγαλόσωμη σαύρα με μήκος σώματος να φτάνει τα 16 εκατοστά και την ουρά να έχει το διπλάσιο μήκος του σώματος, με ορισμένα άτομα να έχουν συνολικό μήκος μεγαλύτερο των 50 εκατοστών! Το σώμα είναι εύρωστο, το κεφάλι είναι μακρύ, ο λαιμός δεν είναι εμφανής και τα άκρα είναι μεγάλα με τα πίσω άκρα να είναι αρκετά μεγαλύτερα από τα εμπρόσθια. Στα αρσενικά άτομα το σώμα ραχιαία έχει χρώμα πράσινο και κοιλιακά κιτρινωπό με έντονο κίτρινο στο λαιμό, ενώ τα θηλυκά έχουν πιο ανοιχτές πράσινες αποχρώσεις με τη ράχη τους να διατρέχουν 3 λευκές γραμμές και τα πλευρά τους να έχουν μεγάλες λευκές κηλίδες και υποκίτρινο χρώμα κοιλιακά. Τα νεαρά άτομα έχουν ραχιαία ανοιχτό καστανοκίτρινο χρώμα και 3 μεγάλες κίτρινες γραμμές, στις οποίες οφείλεται και το δεύτερο συνθετικό του επιστημονικού ονόματος του ζώου: trilineata=τρι (=τρεις)+linea (=γραμμή, λατινικά). Απαντάται σε βιότοπους που σχετίζονται ή βρίσκονται κοντά σε πλούσια βλάστηση, φυλλοβόλα και μεικτά δάση, αλπικά ξέφωτα, ανοικτές εκτάσεις, ήπιας κλίσης πλαγιές, καλλιέργειες, κήπους, παρυφές δρόμων, μέχρι και σε υψόμετρο 2.000 μέτρων! Δραστηριοποιείται την ημέρα και στις θερμές νοτιότερες περιοχές είναι ενεργή όλο το χρόνο. Είναι εδαφόβια σαύρα με εξαιρετικές ικανότητες ταχείας κίνησης αλλά έχει και αναρριχητικές ικανότητες, ενώ διασχίζει κολυμπώντας χωρίς πρόβλημα και ποταμάκια και ρυάκια. Η διατροφή της βασίζεται σε ασπόνδυλα (αράχνες, σαλιγκάρια, μυριάποδα, κ.ά.) ενώ καταναλώνονται και μικρά τρωκτικά και σαύρες. Προφανώς οι όποιες προκαταλήψεις υπάρχουν σε ορισμένες περιοχές ότι είναι επικίνδυνη και έχει δηλητήριο είναι τελείως αβάσιμες και στερούνται επιστημονικής τεκμηρίωσης, καθώς κανένα είδος σαύρας στην Ελλάδα και γενικότερα σε όλο τον κόσμο (εκτός από δύο είδη στη Β. Αμερική) δεν έχει δηλητήριο. Η προστασία της τρανόσαυρας σε εθνικό όσο και σε κοινοτικό και ευρωπαϊκό επίπεδο είναι «επαρκής» καθώς περιλαμβάνεται στους καταλόγους συμβάσεων και νόμων. Οι άμεσες απειλές στη σαύρα αυτή δεν είναι ιδιαίτερα έντονες καθώς -αν και δεν χαίρει ιδιαίτερης εκτίμησης- η μεγάλη ταχύτητά της την προφυλάσσει από τον άνθρωπο, ενώ σημαντικότερες φαίνεται να είναι οι απώλειες ατόμων στο οδικό δίκτυο κατά τους θερμούς μήνες. Οι έμμεσες πιέσεις είναι σημαντικότερες και σχετίζονται με την ανθρωπογενή συρρίκνωση, υποβάθμιση και κατακερματισμό των οικοτόπων που διαβιεί και τη συνεχή απώλεια της φυσικότητας του περιβάλλοντος. Η χρήση φυτοφαρμάκων και εντομοκτόνων μειώνει άμεσα τις πηγές τροφής και έμμεσα του ίδιου του πληθυσμού του είδους, ενώ η παράνομη συλλογή του από άτομα για εμπόριο, κυρίως ως κατοικίδια, συνιστά μια επιπλέον σημαντική απειλή , όπως άλλωστε και για τα περισσότερα είδη ερπετών. Οι θερμοί μήνες σηματοδοτούν τόσο την αύξηση των επισκεπτών κατά την τουριστική περίοδο αλλά και την έντονη κινητικότητα των κάτοικων της προστατευόμενης περιοχής του όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού όσο και την έντονη δραστηριότητα της τρανόσαυρας, με αποτέλεσμα τις συχνότατες συναντήσεις ανθρώπου – σαύρας. Η συνάντηση συνήθως είναι πολύ σύντομη, καθώς η τρανόσαυρα εμφανίζεται ξαφνικά και εξασφαλίζεται άμεσα με μεγάλη ταχύτητα και συνήθως με «πάταγο»! Δεδομένης της μηδενικής επικινδυνότητας του ζώου, δεν χρειάζεται να το καταδιώκουμε: αντιθέτως, αξίζει όποτε βρεθεί η ευκαιρία να το παρατηρήσουμε, καθώς εκτός από την ομορφιά που του προσδίδει το έντονο πράσινο χρώμα του, αποτελεί σημαντικό μέρος των οικοσυστημάτων και τμήμα των τροφικών δικτύων στης προστατευόμενης περιοχής και όχι μόνο. Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού Τμήμα Προστασίας & Διαχείρισης Άστρος Αρκαδίας, 22001 Τηλ: 27550 22021, Fax: 27550 22806 Email: info@fdparnonas.gr Web: www.fdparnonas.gr
Ο Φορέας Διαχείρισης όρους Πάρνωνα & υγροτόπου Μουστού, την Τετάρτη 10.09.2014 ανταποκρίθηκε σε κλήση από την κα. Προβατάρη Βασιλική, κάτοικο του Αγίου Ανδρέα Αρκαδίας για έναν τραυματισμένο φιδαετό (Circaetus gallicus) που βρήκε στην περιοχή της Παλαιόχωρας Κυνουρίας. Το πουλί δεν έφερε εξωτερικά τραύματα ή πληγές και παρουσίαζε αδυναμία να πετάξει. O φιδαετός μεταφέρθηκε αρχικά στα γραφεία του Φορέα για τις πρώτες βοήθειες και στην συνέχεια στάλθηκε στον Σύλλογο Προστασίας και Περίθαλψης Άγριας Ζωής (ΑΝΙΜΑ) για περίθαλψη. Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού Τμήμα Πληροφόρησης, Εκπαίδευσης & Δημοσιότητας Πληροφορίες: Αρβανίτης Διαμαντής Άστρος Αρκαδίας, 22001 Τηλ: 27550 22021, Fax: 27550 22806 Email: info@fdparnonas.gr Web: www.fdparnonas.gr
To κοινό όνομα του συγκεκριμένου ζώου μάλλον ξενίζει τον κόσμο αφού συνδυάζει δύο τελείως κατά την πλειονότητα των ανθρώπων αντιφατικές έννοιες: το άγιο και ένα φίδι. Οι δοξασίες, οι αστικοί μύθοι και οι υπερβολές για τα φίδια είναι λίγο πολύ γνωστές όπως και η «κατάρα» που ακολουθεί τα φίδια με την «έξωσή» τους από τον παράδεισο. Παρόλα αυτά το συγκεκριμένο φίδι απολαμβάνει μιας ιδιαίτερης αποδοχής που όμως περιορίζεται σε μια μικρή περιοχή της χώρας μας και για ένα μικρό χρονικό διάστημα. Συγκεκριμένα στην περιοχή Μαρκόπουλο της Κεφαλονιάς, στην εκκλησία της Παναγίας της Λαγκουβάρας «εμφανίζονται» άτομα του αγιόφιδου μεταξύ 6-16 Αυγούστου, γεγονός που τα κάνει δημοφιλή στους πιστούς και επισκέπτες της περιοχής. Επιπλέον, σκουρόχρωμα σχήματα στο κεφάλι του φιδιού μπορεί να θεωρηθεί ότι σχηματίζουν έναν σταυρό, επικυρώνοντας της ιδιαιτερότητά τους για τη συγκεκριμένη εκκλησία. Κατά τα άλλα, το λατινικό πρώτο συνθετικό του επιστημονικού ονόματος (telescopus: αυτός που κοιτά μακριά) περιγράφει το χαρακτηριστικό του αγιόφιδου να ανασηκώνει το σώμα του ώστε να μπορεί να παρατηρήσει μια περιοχή. Το δεύτερο συνθετικό (fallax: πανούργος) σχετίζεται με την ύπαρξη δηλητηρίου στα πίσω δόντια του αγιόφιδου και στην πλάγια κίνησή του προκειμένου να δαγκώσει το θύμα του.Το αγιόφιδο ανήκει στην οικογένεια Colubridae που περιλαμβάνει τα κοινά φίδια (εκτός τις οχιές, το τυφλόφιδο και το ερημόφιδο), δηλαδή τα τυπικά φίδια με το μακρύ και λεπτό σώμα. Εξαπλώνεται στην νοτιοανατολική Ευρώπη και σε όλη σχεδόν την Ελλάδα και απαντάται σε περιοχές με πετρώσεις και βραχώδες υπόστρωμα, σε μακία και φρύγανα, καλλιέργειες ακόμα και σε κήπους, τοίχους και ερείπια σε κατοικημένες περιοχές. Είναι ένα μεσαίου μεγέθους φίδι με μήκος σώματος να φτάνει τα 130 εκατοστά. Το κεφάλι είναι πιεσμένο, με μικρά μάτια και χαρακτηριστικές κάθετες κόρες που χαρακτηρίζουν τα είδη οχιάς, και του δίνουν το κοινό αγγλικό όνομα: γατόφιδο. Το κύριο χρώμα του σώματός του είναι μπεζ/γκρι/καστανό με σκούρες καστανές κηλίδες στη ράχη και μικρότερες στα πλευρά, με το κεφάλι να εμφανίζει σκουρόχρωμες ταινίες που μοιάζουν με σταυρό. Το αγιόφιδο δραστηριοποιείται την ημέρα αλλά κατά τους ζεστούς μήνες είναι ενεργό μέχρι αργά το απόγευμα ή ακόμα και τη νύχτα. Είναι κυρίως εδαφόβιο φίδι αλλά έχει και αναρριχητικές ικανότητες. Η διατροφή του βασίζεται στις σαύρες, όμως καταναλώνονται και πουλιά και μικρά θηλαστικά. Έχει δηλητήριο με το οποίο σκοτώνει την τροφή του, αλλά το πολύ μικρό στόμα του και η ύπαρξη δηλητηριωδών δοντιών στο πίσω μέρος του στόματος το καθιστούν εντελώς ακίνδυνο για τον άνθρωπο, ενώ ο «πράος» χαρακτήρας του επιτρέπει να μπορεί να «ενσωματωθεί» στη θρησκευτική παράδοση της χώρας μας. Η προστασία του αγιόφιδου σε εθνικό όσο και σε κοινοτικό και ευρωπαϊκό επίπεδο είναι «επαρκής» καθώς περιλαμβάνεται στους καταλόγους συμβάσεων και νόμων. Οι άμεσες απειλές στο σπιτόφιδο είναι γενικά οι ίδιες για κάθε είδος φιδιού και γενικότερα ερπετού είναι η συνεχής και εντατική άμεση θανάτωση από τον άνθρωπο και οι ακούσιες ή εκούσιες «απώλειες» στο οδικό δίκτυο. Οι έμμεσες πιέσεις που δέχεται το αγιόφιδο όπως και κάθε άλλος εκπρόσωπος της άγριας πανίδας σχετίζονται με τη συρρίκνωση, υποβάθμιση και κατακερματισμό των οικοτόπων που διαβιεί και τη συνεχή απώλεια της φυσικότητας του περιβάλλοντος. Οι θερμοί καλοκαιρινοί μήνες αποτελούν εποχή έντονης δραστηριότητας για το αγιόφιδο. Η δραστηριοποίησή του και κατά τις νυχτερινές ώρες του προσδίδει έναν κρυπτικό χαρακτήρα, ελαττώνοντας τη συχνή εποχική επαφή με τον άνθρωπο εξαιτίας της αύξηση της καλοκαιρινής τουριστικής κίνησης αλλά και έντονης κινητικότητας των κατοίκων της προστατευόμενης περιοχής του όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού. Η «παρουσία» του φιδιού σε μια κορυφαία θρησκευτική στιγμή της χώρας στην Κεφαλονιά αποκαλύπτει τη μηδενική απειλή για τον άνθρωπο, γεγονός που οφείλουμε να το λάβουμε υπόψη σε μια ενδεχόμενη συνάντησή μας με το αγιόφιδο. Και αν αυτό δεν επαρκεί για τους πολέμιους των φιδιών γενικότερα, το γεγονός ότι στο κεφάλι του αγιόφιδου υπάρχουν σημάδια που σχηματίζουν σταυρό ίσως τελικά αποτελέσει ισχυρότερο κίνητρο για να μην το θανατώνουμε. Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού Τμήμα Προστασίας & Διαχείρισης Άστρος Αρκαδίας, 22001 Τηλ: 27550 22021, Fax: 27550 22806 Email: info@fdparnonas.gr Web: www.fdparnonas.gr
Την Πέμπτη 28 Αυγούστου 2014 λουόμενοι στην περιοχή του Παραλίου Άστρους Κυνουρίας επικοινώνησαν με τα γραφεία του Φορέα Διαχείρισης, για να ενημερώσουν σχετικά με την ύπαρξη τραυματισμένου πουλιού στην παραλία του Άστρους. Επρόκειτο για το θαλασσοπούλι Μύχος (Puffinus yelkouan) όπου οι φύλακες που περιπολούσαν στην περιοχή αμέσως έσπευσαν να το παραλάβουν. Το εξαντλημένο πτηνό, αφού δέχτηκε τις βασικές πρώτες βοήθειες στα γραφεία, απεστάλη στον Σύλλογο Προστασίας και Περίθαλψης Άγριας Ζωής (ΑΝΙΜΑ) για περαιτέρω περίθαλψη. Σε τηλεφωνική επικοινωνία με την υπεύθυνη του Συλλόγου για την κατάσταση της υγείας του Μύχου, μας ενημέρωσε πως αν και το πτηνό δεν έφερε εξωτερικά τραύματα, λόγω όμως της ευαισθησίας του είδους, δυστυχώς εξέπνευσε λίγες ώρες μετά την άφιξή του. Τη Δευτέρα 01 Σεπτεμβρίου 2014 το πρωί στα γραφεία του Φορέα Διαχείρισης το προσωπικό παρέλαβε έναν τραυματισμένο πελαργό(Ciconia ciconia). Το ζώο εντοπίστηκε από κατοίκους της περιοχής Σταδίου Τεγέας οι οποίοι ειδοποίησαν τον Κυνηγετικό Σύλλογο Τρίπολης. Το πτηνό μεταφέρθηκε στα γραφεία του Συλλόγου από τον Ομοσπονδιακό Θηροφύλακα κ. Νίκο Φούτρη όπου δέχτηκε τις πρώτες βοήθειες. Στη συνέχεια, έπειτα από σχετική ειδοποίηση, παραλήφθηκε από φύλακα του Φορέα και μεταφέρθηκε στα γραφεία. Ο τραυματισμένος πελαργός απεστάλη άμεσα στον Σύλλογο Προστασίας και Περίθαλψης Άγριας Ζωής (ΑΝΙΜΑ) για την περαιτέρω περίθαλψη, όπου και θα παραμείνει εκεί μέχρι και την πλήρη ανάρρωσή του εωσότου απελευθερωθεί στο φυσικό του περιβάλλον. Σε τηλεφωνική επικοινωνία με την υπεύθυνη του Συλλόγου για την κατάσταση του Πελαργού, μας ενημέρωσε πως η ακτινογραφία θα δείξει τη σοβαρότητα του τραύματος και πως γενικά η κατάστασή του είναι πολύ καλή. Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού Τμήμα Πληροφόρησης, Εκπαίδευσης & Δημοσιότητας Άστρος Αρκαδίας, 22001 Τηλ: 27550 22021, Fax: 27550 22806 Email: press@fdparnonas.gr Web: www.fdparnonas.gr
Copyright © 2008-2020 Φορέας Διαχείρισης Πάρνωνα, Μουστού, Μαινάλου & Μονεμβασίας
