Την Κυριακή 4 Μαΐου 2014, είκοσι έξι (26) πεζοπόροι του Ομίλου Φίλων Βουνού και Θάλασσας Βούλας Αττικής ξεναγήθηκαν στον παραδοσιακό οικισμό της Καστάνιτσας. Αρχικά επισκέφθηκαν τον Βυζαντινό Πύργο του Καψαμπέλη που βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του χωριού και στην συνέχεια το Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Καστάνιτσας. Στους χώρους του Κέντρου, ο ξεναγός του Φορέα Διαχείρισης ενημέρωσε τους πεζοπόρους για το καθεστώς προστασίας της περιοχής, για το καστανόδασος της Καστάνιτσας, για τα ιστορικά μνημεία και την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική του χωριού καθώς και για την Τσακώνικη διάλεκτο. Η ξενάγηση ολοκληρώθηκε με επίσκεψη στην εκκλησία της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, όπου ο ξεναγός ενημέρωσε τους πεζοπόρους για την ιστορία του Ναού αλλά και για τα σημαντικότερα μοναστήρια του Πάρνωνα. Η περιήγηση των πεζοπόρων στην Προστατευόμενη Περιοχή του Πάρνωνα ξεκίνησε το Σάββατο 3 Μαΐου με πεζοπορία στο πανέμορφο από φυσικής ομορφιάς φαράγγι του Λούλουγκα που βρίσκεται στην Σίταινα Κυνουρίας. Το πρωί της Κυριακής οι πεζοπόροι περπάτησαν το μονοπάτι που οδηγεί στους καταρράκτες της Λεπίδας στον Πλάτανο Κυνουρίας. Την οργάνωση και τον προγραμματισμό των πεζοπορικών διαδρομών είχε ο Πολιτιστικός Σύλλογος Καστάνιτσας με την συμμετοχή προσωπικού του Φορέα Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού. Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού Τμήμα Πληροφόρησης, Εκπαίδευσης & Δημοσιότητας Πληροφορίες: Αρβανίτης Διαμαντής Άστρος Αρκαδίας, 22001 Τηλ: 27550 22021, Fax: 27550 22806 Email: info@fdparnonas.gr Web: www.fdparnonas.gr
Είναι ίσως η πιο κοινή χερσαία χελώνα στην προστατευόμενη περιοχή του όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού και το πιθανότερο είναι ότι κάποια στιγμή περιμέναμε σταματημένοι με το όχημά μας καθώς τη συναντήσαμε στην μέση του δρόμου να προσπαθεί να περάσει αργά-αργά απέναντι. Η κρασπεδοχελώνα – μαζί με τις υπόλοιπες χερσαίες χελώνες – είναι ίσως οι μόνοι «αποδεκτοί» αντιπρόσωποι των ερπετών από τον άνθρωπο και πιθανότατα τα πρώτα «άγρια» ζώα με τα οποία ήρθαμε σαν παιδιά σε επαφή στη φύση.Η κρασπεδοχελώνα είναι η μεγαλύτερη χερσαία χελώνα από τα 3 είδη που υπάρχουν στην Ελλάδα με το καβούκι της – χέλυο το ραχιαίο τμήμα και πλάστρο το κοιλιακό – να φτάνει σχεδόν το μήκος των 40 εκατοστών, με τα αρσενικά άτομα να είναι πιο μεγαλόσωμα σε σχέση με το θηλυκά. Το καβούκι είναι ωοειδές σε κάτοψη και στα ενήλικα άτομα στο πίσω μέρος οι πλάκες είναι ανασηκωμένες σχηματίζοντας ένα χαρακτηριστικό «κράσπεδο» που διαφοροποιεί την κρασπεδοχελώνα από τις άλλες χερσαίες χελώνες και της δίνει το κοινό και το δεύτερο συνθετικό του επιστημονικού ονόματος (margo=κράσπεδο). Το χέλυο έχει χρώμα κιτρινόμαυρο και στα ενήλικα άτομα γίνεται μαυροκάστανο, με τις πλάκες να είναι ανοιχτόχρωμες κεντρικά και σκούρες περιφερειακά και τα ανοικτά χρώματα να σκουραίνουν με την πάροδο των χρόνων. Είναι είδος ενδημικό της Ελλάδας (απαντάται και στη Σαρδηνία όπου μεταφέρθηκε από τον άνθρωπο κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους) και εξαπλώνεται στις κεντρικές και νότιες ηπειρωτικές περιοχές με μεσογειακή βλάστηση (μακκία και φρύγανα), ελαιώνες, δρυοδάση, μέχρι και το υψόμετρο των 1400 μέτρων. Είναι δραστήρια την ημέρα, το καλοκαίρι αποφεύγει τον ήλιο κατά τις μεσημεριανές ώρες και το χειμώνα δεν πέφτει σε νάρκη αλλά δραστηριοποιείται τις θερμές μέρες. Είναι αποκλειστικά φυτοφάγο ζώο. Η προστασία της κρασπεδοχελώνας σε εθνικό, κοινοτικό και ευρωπαϊκό επίπεδο είναι ιδιαίτερα «ισχυρή» καθώς περιλαμβάνεται στους καταλόγους συμβάσεων και νόμων ενώ αποτελεί «Είδος Προτεραιότητας» για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι άμεσες απειλές στους πληθυσμούς της σχετίζονται με την πρακτική της συλλογής νεαρών κυρίως ατόμων για κατοικίδια σε αστικές περιοχές και για την πώληση ατόμων σε ιδιωτικές ερπετολογικές συλλογές του εξωτερικού. Οι έμμεσες πιέσεις που υφίσταται έχουν να κάνουν με την εντατικοποίηση των καλλιεργειών και τη χρήση ζιζανιοκτόνων και εντομοκτόνων, την έντονη οικιστική ανάπτυξη εκτός ορίων οικισμών, την επέκταση του οδικού δικτύου, τις πυρκαγιές και γενικότερα με τη συνεχή απώλεια της φυσικότητας του περιβάλλοντος που συρρικνώνουν, υποβαθμίζουν και κατακερματίζουν τους οικότοπους που διαβιεί η κρασπεδοχελώνα. Η άνοιξη αποτελεί κατάλληλη εποχή για τον επισκέπτη της προστατευόμενης περιοχής του Φορέα Διαχείρισης όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού για να κινηθεί κοντά στη φύση και να συναντήσει έναν αργό μεν αλλά πολύ σημαντικό «κάτοικο» της περιοχής. Στο χρόνο που θα περιμένουμε την κρασπεδοχελώνα να περάσει απέναντι στο δρόμο ας αναλογιστούμε ότι είναι καλύτερα να περπατά αργά αλλά ελεύθερα στη φύση πασχίζοντας να βρει την τροφή της παρά να κάθεται μίζερη και με άφθονη τροφή ατενίζοντας τον κόσμο μας από το μπαλκόνι μιας πολυκατοικίας. Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού Τμήμα Προστασίας & Διαχείρισης Άστρος Αρκαδίας, 22001 Τηλ: 27550 22021, Fax: 27550 22806 Email: info@fdparnonas.gr Web: www.fdparnonas.gr
Το έργο LIFE+ ΦΥΣΗ LIFE07 NAT/GR/000286 με τίτλο «Αποκατάσταση των δασών Pinus nigra στον Πάρνωνα (GR2520006) μέσω μιας δομημένης προσέγγισης» το οποίο υλοποιήθηκε από τον Ιανουάριο του έτους 2009 έως τον Ιούνιο του 2013, από το Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων –Υγροτόπων, το Δασαρχείο Σπάρτης/Αποκεντρωμένη Διοίκηση Πελοποννήσου-Δυτικής Ελλάδας & Ιονίου, τον Φορέα Διαχείρισης όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού και την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας-Θράκης, συμμετέχει στο πρώτο Ευρωπαϊκό Βραβείο Natura 2000. Σε αυτό το πιλοτικό έτος ανάθεσης, το οποίο δημιουργήθηκε για να αναγνωρίσει και να προωθήσει βραβεία αριστείας για τη διατήρηση της φύσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έλαβε 163 αιτήσεις από όλη την Ευρώπη, γεγονός που καταδεικνύει το υψηλό επίπεδο ενδιαφέροντος για αυτή την πρωτοβουλία. Παρόλο που ο ανταγωνισμός ήταν πολύ υψηλός, το έργο LIFE+ ΦΥΣΗ LIFE07 NAT/GR/000286 με τίτλο «Αποκατάσταση των δασών Pinus nigra στον Πάρνωνα (GR2520006) μέσω μιας δομημένης προσέγγισης» συμπεριλήφθηκε στη λίστα των 22 φιναλίστ για βράβευση! Εκπρόσωποι δύο δικαιούχων του έργου, πρόκειται να παραβρεθούν στην τελετή απονομής των βραβείων του δικτύου Natura 2000, στις 21 Μαΐου 2014, στις Βρυξέλλες οπόταν θα ανακοινωθούν και οι πέντε νικητές. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην τελετή αυτή θα παραβρεθούν, ο Επίτροπος για το Περιβάλλον κ. Janez Potočnik, ο Γενικός Διευθυντής Περιβάλλοντος, Karl Falkenberg, τα μέλη της κριτικής επιτροπής, καθώς και άλλοι εκπρόσωποι υψηλού επιπέδου. Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού Πληροφορίες: Πανταζή Αικατερίνη, Μπόγλης Αργύριος Άστρος Αρκαδίας, 22001 Τηλ: 27550 22021, Fax: 27550 22806 Email: info@fdparnonas.gr Web: www.fdparnonas.gr
Πολύ λίγοι μπορούν να υποστηρίξουν ότι έχουν δει το συγκεκριμένο ζώο στη ζωή τους καθώς ο αποκλειστικά υπόγειος τρόπος ζωής του το καθιστά ένα από τα πλέον κρυπτικά και «ακριβοθώρητα» θηλαστικά της Ευρώπης. Αυτό που είναι χαρακτηριστικό είναι τα βιοδηλωτικά ίχνη του ασπάλακα, δηλαδή σημάδια που υποδηλώνουν την παρουσία του ζώου σε κάποια περιοχή. Η άνοιξη είναι η καταλληλότερη εποχή για την καταγραφή του ασπάλακα, καθώς δραστηριοποιείται έντονα και δημιουργεί χαρακτηριστικά «λοφάκια» χώματος στο έδαφος της περιοχής όπου υπογείως έχει διαλέξει να δημιουργήσει το σπιτικό του.Ο ασπάλακας είναι ένα μικρού μεγέθους θηλαστικό αλλά από τα μεγαλύτερα της τάξης των μυγαλόμορφων που περιλαμβάνει τα είδη ασπάλακα και τις μυγαλίδες. Είναι είδος ενδημικό της Βαλκανικής χερσονήσου, ενώ οι πληθυσμοί της Πελοποννήσου πιθανότατα αποτελούν διαφορετικό ενδημικό υποείδος. Το σώμα του φτάνει το μήκος των 16 εκατοστών, η ουρά μέχρι και τα 3 εκατοστά και βάρος μέχρι και τα 120 γραμμάρια. Το σώμα είναι κυλινδρικό, με μεγάλο κεφάλι και όχι διακριτό αυχένα, με μακρύ και μυτερό ρύγχος, μικρά αυτιά κρυμμένα στο τρίχωμα και μάτια υποπλασμένα και καλυμμένα από προστατευτική μεμβράνη που το καθιστούν ουσιαστικά τυφλό. Τα μπροστινά άκρα είναι πολύ μεγάλα και ισχυρά με κατασκευή που θυμίζει φτυάρια ενώ τα πίσω είναι μικρά και κοντά. Ολόκληρο το σώμα του καλύπτεται από παχύ τρίχωμα βελούδινης υφής και μαύρου χρώματος ενώ μεγάλες τρίχες και ρύγχος και στην ουρά αποτελούν όργανα αφής. Διαβιεί σε βοσκότοπους, καλλιεργημένες περιοχές, αγρούς, λιβάδια, ξέφωτα δασών σε ορεινές κυρίως περιοχές και δραστηριοποιείται τόσο την ημέρα όσο και τη νύχτα. Η φωλιά του είναι ένα δίκτυο υπόγειων στοών μήκους αρκετών δεκάδων μέτρων και σε διαφορετικά βάθη. Τα μπροστινά άκρα χρησιμοποιούνται για τη διάνοιξη των στοών και το πλεόνασμα του χώματος σπρώχνεται στην επιφάνεια δημιουργώντας τα χαρακτηριστικά «λοφάκια» διαμέτρου περίπου 30 εκατοστών και ύψους 15 εκατοστών. Μελέτες έχουν υπολογίσει ότι ο ασπάλακας διαθέτει τα πιο δυνατά μπροστινά άκρα στο ζωικό βασίλειο, απόρροια τις εξέλιξης ενός ακούραστου «σκαφτιά» της γης. Ο ασπάλακας τρέφεται κυρίως με γαιοσκώληκες, τους οποίους όταν βρει στις στοές της φωλιάς του και με ένα απλό δάγκωμα τους προκαλεί παράλυση αφήνοντάς τους ανίκανους να δραπετεύσουν, αλλά ζωντανούς, και τους συγκεντρώνει σε ένα σημείο δημιουργώντας μια «αποθήκη» με σωρούς φρέσκιας τροφής, έτοιμους για κατανάλωση όποτε απαιτηθεί. Επιπλέον καταναλώνονται και άλλα ασπόνδυλα (έντομα, καρκινοειδή). Η προστασία του ασπάλακα σε κοινοτικό και ευρωπαϊκό επίπεδο είναι ιδιαίτερα «χαλαρή» καθώς περιλαμβάνεται στους καταλόγους ορισμένων μόνο συμβάσεων και νόμων ενώ απολαμβάνει μεγαλύτερης προστασίας σε εθνικό επίπεδο. Αν αποδειχθεί περαιτέρω η γενετική μοναδικότητα των πληθυσμών της Πελοποννήσου κρίνεται απαραίτητη η άμεση αναθεώρηση του καθεστώτος προστασίας αυτών των ενδημικών πληθυσμών. Εξαιτίας του ιδιαίτερου υπόγειου τρόπου ζωής του ασπάλακα του Stankovic και της άγνοιας ακόμα και της ύπαρξης του ζώου, οι άμεσες πιέσεις είναι μικρές αν όχι ανύπαρκτες από τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Οι έμμεσες πιέσεις που υφίσταται έχουν να κάνουν με τη συνεχή απώλεια της φυσικότητας του περιβάλλοντος που έχουν σαν αποτέλεσμα τη συρρίκνωση, υποβάθμιση και κατακερματισμό των οικοτόπων που διαβιεί ο ασπάλακας. Η βιοποικιλότητα της περιοχής ευθύνης του Φορέα Διαχείρισης όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού περιλαμβάνει τον ασπάλακα του Stankovic σε ορεινές περιοχές. Η παρουσία του θα γίνει αισθητή μόνο από τα λοφάκια χώματος που δημιουργεί επισκευάζοντας και επεκτείνοντας το υπόγειο σπιτικό του, και αν ο επισκέπτης ή ο κάτοικος της περιοχής δεν συναντήσει ποτέ αυτόν τον ακούραστο σκαφτιά της γης, θα γνωρίζει πλέον ότι κάτω από τα πόδια του υπάρχει ένας ολόκληρος κόσμος που έχει δημιουργήσει ένα μοναδικά προσαρμοσμένο και εξελιγμένο είδος. Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού Τμήμα Προστασίας & Διαχείρισης Άστρος Αρκαδίας, 22001 Τηλ: 27550 22021, Fax: 27550 22806 Email: info@fdparnonas.gr Web: www.fdparnonas.gr
Ο Φορέας Διαχείρισης όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού συμμετείχε για πρώτη χρονιά στην εκδήλωση της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας με τίτλο «Χελιδονίσματα 2014» ετοιμάζοντας φωλιές με τη συμμετοχή μικρών μαθητών! Η εκδήλωση αυτή είχε ως σκοπό μικροί και μεγάλοι να ευαισθητοποιηθούν σχετικά με τον ερχομό των χελιδονιών, το μακρύ τους ταξίδι και να τα βοηθήσουν φτιάχνοντας για αυτά φωλιές από πηλό. Στελέχη του Φορέα Διαχείρισης υλοποίησαν το συγκεκριμένο πρόγραμμα σε δύο Νηπιαγωγεία της περιοχής του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας και συγκεκριμένα: • την Παρασκευή 4 Απριλίου 2014, σε 17 μαθητές του Νηπιαγωγείου Αγίου Ανδρέα, • τη Πέμπτη 10 Απριλίου 2014, σε 22 μαθητές του Νηπιαγωγείου Παραλίου Άστρους. Στην αρχή της εκδήλωσης οι μαθητές παρακολούθησαν ενημερωτική παρουσίαση με θέμα «Υποδεχόμαστε την Άνοιξη και τα χελιδόνια» που περιλάμβανε μεταξύ άλλων πληροφορίες για τα διάφορα είδη χελιδονιών των οποίων η μεταναστευτική διαδρομή περιλαμβάνει την προστατευόμενη περιοχή όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού, τις διατροφικές τους συνήθειες, το πως κατασκευάζουν τις φωλιές τους, τι υλικά χρησιμοποιούν καθώς και ποιες δυσκολίες αντιμετωπίζουν. Στη συνέχεια με τη βοήθεια και την κατάλληλη καθοδήγηση του προσωπικού του Φορέα Διαχείρισης, τα παιδιά κατάφεραν να φτιάξουν και να διακοσμήσουν τη δική τους φωλιά, με ανταμοιβή τους την ικανοποίηση και τη χαρά από το αποτέλεσμα. Συνολικά κατασκευάστηκαν 12 χελιδονοφωλιές από τους μικρούς μαθητές, ανά ομάδες οι οποίες στη συνέχεια πρόκειται να τοποθετηθούν σε κατάλληλα διαμορφωμένες θέσεις στα δύο σχολεία. Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού Τμήμα Πληροφόρησης, Εκπαίδευσης & Δημοσιότητας Πληροφορίες: Πανταζή Αικατερίνη Άστρος Αρκαδίας, 22001 Τηλ: 27550 22021, Fax: 27550 22806 Email: info@fdparnonas.gr Web: www.fdparnonas.gr
Την Παρασκευή 4 Απριλίου 2014, ο Φορέας Διαχείρισης όρους Πάρνωνα & υγροτόπου Μουστού συμμετείχε για τρίτη συνεχόμενη χρονιά στην παγκόσμια εθελοντική καμπάνια «Let’s Do It – Greece» που έχει ως στόχο να καθαριστούν μέσα σε μία μόνο ημέρα, περιοχές έως και αξιόλογα οικοσυστήματα σε όλη την Ελλάδα με την ενεργοποίηση πολιτών και φορέων. Στο πλαίσιο της εκστρατείας αυτής, πραγματοποιήθηκε καθαρισμός από το προσωπικό του φορέα διαχείρισης και από τους μαθητές του Δημοτικού Σχολείου και Νηπιαγωγείου Καρυών Λακωνίας. Στους μικρούς μαθητές μοιράστηκαν γάντια και σακούλες απορριμμάτων. Ο καθαρισμός ξεκίνησε από το Δημοτικό Σχολείο, συνεχίστηκε εντός του οικισμού και ολοκληρώθηκε στα Πλατάνια Μενελάου που βρίσκονται στην είσοδο του οικισμού. Το σύνολο των απορριμμάτων ήταν για άλλη μια χρονιά οι πλαστικές σακούλες, κουτάκια αλουμινίου, μπουκάλια, καπάκια, αποτσίγαρα κ.α. Ο φορέας διαχείρισης θα συνεχίσει την προσπάθεια περιβαλλοντικής ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, τόσο της τοπικής κοινωνίας όσο και της ενδυνάμωσης του θεσμού του εθελοντισμού. Με τον συνεχή προγραμματισμό παρόμοιων δράσεων, θα δίνει πάντα έμφαση στο θέμα της ανάδειξης της Προστατευόμενης Περιοχής του όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού, προκειμένου να προωθήσει τη συμμετοχή των πολιτών, της τοπικής κοινωνίας και των εμπλεκόμενων φορέων στην προστασία τους. Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού Τμήμα Πληροφόρησης, Εκπαίδευσης & Δημοσιότητας Πληροφορίες: Αρβανίτης Διαμαντής Άστρος Αρκαδίας, 22001 Τηλ: 27550 22021, Fax: 27550 22025 Email: press@fdparnonas.gr Web: www.fdparnonas.gr
Καθώς το καλοκαίρι πλησιάζει και η θερμοκρασία αρχίζει να ανεβαίνει κάνουν την εμφάνισή τους, δειλά στην αρχή και εντονότερα στη συνέχεια, οι αντιπρόσωποι της ομοταξίας των ερπετών. Η πλειονότητα του κόσμου δεν ανυπομονεί για τη στιγμή που θα συναντήσει ένα φίδι, όμως και τα φίδια αποτελούν μέρος της πολύτιμης βιοποικιλότητας της Ελλάδας και προφανώς και της προστατευόμενης περιοχής του όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού. Βασισμένοι στη «διάσωση» ενός φιδιού από ευαισθητοποιημένους κατοίκους στην περιοχή του Τυρού, το σημερινό ζώο της εβδομάδας αφιερώνεται στο σπιτόφιδο.Δεδομένης της αντιπάθειας του κοινού προς τα φίδια, προκαλεί εντύπωση η κοινή ονομασία αλλά και το λατινικό δεύτερο συνθετικό του επιστημονικού ονόματος (situs=o σχετικός με την οικοδόμηση) που υποδηλώνει ένα οικόσιτο ή «κατοικίδιο» φίδι, πράγμα αδιανόητο για τους περισσότερους. Το γεγονός ότι το φίδι αυτό αποτελεί έναν εξολοθρευτή μικροθηλαστικών (ποντίκια, αρουραίοι, κ.ά.) που συχνά δραστηριοποιείται σε χωριά αλλά και μέσα σε σπίτια το έκανε αρκετά «δημοφιλές» σε πολλές αγροτικές περιοχές όπου απάλλασσε τους αγρότες και την παραγωγή τους από τη μάστιγα των τρωκτικών (μέχρι σημείου να θεωρείται ότι φέρνει και καλή τύχη στο σπίτι!!!), δίνοντάς του τόσο το κοινό όσο και το επιστημονικό όνομα. Επιστημονικές μελέτες έχουν αποδείξει ότι κατά την ίδρυση των ελληνικών αποικιών στη Μεγάλη Ελλάδα, τη Σικελία και τη Μαύρη Θάλασσα οι άποικοι το μετέφεραν μαζί τους αποτελώντας ένα ικανό αντίμετρο κατά των τρωκτικών στις νέες αποικίες. Το σπιτόφιδο ανήκει στην οικογένεια Colubridae που περιλαμβάνει τα κοινά φίδια (εκτός τις οχιές, το τυφλόφιδο και το ερημόφιδο), δηλαδή τα τυπικά φίδια με το μακρύ και λεπτό σώμα. Εξαπλώνεται στην νοτιοανατολική Ευρώπη και σε όλη σχεδόν την Ελλάδα και απαντάται σε περιοχές με μακκία και φρύγανα, δάση φυλλοβόλων, υγρά λιβάδια, καλλιέργειες και φυσικά χωριά, οικισμούς και σπίτια. Είναι ένα μεσαίου μεγέθους φίδι με μήκος σώματος να φτάνει και ορισμένες φορές να ξεπερνά τα 115 εκατοστά. Αναμφισβήτητα πρόκειται για το ωραιότερο φίδι της Ελλάδας, με κύριο χρώμα σώματος κιτρινωπό/γκρι/καστανό με μεγάλες κόκκινες/κοκκινοκάστανες/πορτοκαλί κηλίδες στη ράχη και μικρότερες στα πλευρά, όλες περιβαλλόμενες από μαύρο περίγραμμα. Σε σπάνιες περιπτώσεις συναντώνται άτομα όπου οι ραχιαίες κηλίδες λείπουν και υπάρχουν δύο παράλληλες ταινίες ίδιου χρώματος. Το ιδιαίτερο χρωματικό πρότυπο του δίνει το κοινό αγγλικό όνομα «φίδι-λεοπάρδαλη» (leopard snake). Το σπιτόφιδο δραστηριοποιείται την ημέρα αλλά κατά τους ζεστούς μήνες είναι ενεργό μέχρι το αργά το δειλινό ενώ μπορεί να βρεθεί να θερμορυθμίζει ακόμα και τη νύχτα. Είναι κυρίως εδαφόβιο φίδι αλλά έχει και αναρριχητικές ικανότητες. Η διατροφή του βασίζεται στα τρωκτικά, όμως καταναλώνονται και πουλιά και σαύρες, ενώ τα νεαρά άτομα τρώνε και μεγαλόσωμα έντομα. Δεν έχει δηλητήριο και σκοτώνει την τροφή του με περίσφιξη, ενώ είναι εντελώς ακίνδυνο για τον άνθρωπο. Η προστασία του σπιτόφιδου σε εθνικό όσο και σε κοινοτικό και ευρωπαϊκό επίπεδο είναι «επαρκής» καθώς περιλαμβάνεται στους καταλόγους συμβάσεων και νόμων, με την Ευρωπαϊκή Ένωση να το κατατάσσει στα «Είδη Προτεραιότητας». Οι άμεσες απειλές στο σπιτόφιδο – όπως και σε κάθε είδος φιδιού και γενικότερα ερπετού – είναι πολύ έντονες καθώς συνήθως καταδιώκονται και θανατώνονται αδιακρίτως της πιθανής επικινδυνότητάς τους, ενώ μεγάλες είναι και οι απώλειες στο οδικό δίκτυο. Οι έμμεσες πιέσεις σχετίζονται με τη συρρίκνωση, υποβάθμιση και κατακερματισμό των οικοτόπων που διαβιεί και τη συνεχή απώλεια της φυσικότητας του περιβάλλοντος, ενώ εκτός του άμεσου διωγμού που υφίστανται τα φίδια απειλούνται με εξαφάνιση σε ορισμένες περιοχές και από την αλόγιστη χρήση ποντικοφαρμάκων που τελικά καταναλώνουν εμμέσως. Η αύξηση της τουριστικής κίνησης αλλά και της επαφής των κατοίκων της προστατευόμενης περιοχής του όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού με τη φύση θα φέρει αρκετά συχνά τον άνθρωπο σε επαφή με τα φίδια και πιο συγκεκριμένα και με το σπιτόφιδο. Αν κρατήσουμε την ψυχραιμία μας και αναλογιστούμε ότι οι σοφοί προγονοί μας το χρησιμοποίησαν σαν μέθοδο φυσικής καταπολέμησης των τρωκτικών ακόμα και μέσα στα σπίτια τους, θα δώσουμε μια ευκαιρία στο πανέμορφό αυτό ζώο να ζήσει και να κάνει αυτό που ξέρει καλύτερα: ζώντας και χωρίς να το γνωρίζει να μας απαλλάσσει από τη μάστιγα των ποντικών. Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού Τμήμα Προστασίας & Διαχείρισης Άστρος Αρκαδίας, 22001 Τηλ: 27550 22021, Fax: 27550 22806 Email: info@fdparnonas.gr Web: www.fdparnonas.gr
Aνάκληση της υπ’ αρ. πρωτ. 406/26.03.2014 Διακήρυξης Πρόχειρου Διαγωνισμού επιλογής Αναδόχου για την παροχή Υπηρεσιών με τίτλο «Παραγωγή Ταινιών και Ραδιοτηλεοπτικών Μηνυμάτων» (ΑΔΑ: ΒΙΞΡ46Ψ8ΒΞ-ΚΑΧ). Κατεβάστε το σχετικό pdf εδώ.
Ο μήνας Μάρτιος για το 2014 φιλοξενεί πληθώρα Παγκόσμιων, Ευρωπαϊκών & Διεθνών Ημερών Περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος. Συγκεκριμένα: 20 Μαρτίου: Διεθνής Ημέρα της Γης. Καθιερώθηκε το 1970, με πρωτοβουλία της δημοτικής αρχής του Σαν Φρανσίσκο, για να γιορταστεί το θαύμα της ζωής στον πλανήτη Γη. Ήταν μια ιδέα του ακτιβιστή Τζον ΜακΚόνελ, που υιοθετήθηκε και από τον ΟΗΕ. 21 Μαρτίου: Παγκόσμια Ημέρα Δασοπονίας. Η 21η Μαρτίου συμπίπτει με την έναρξη της εαρινής ισημερίας και την πρώτη ημέρα της άνοιξης. Η ημέρα αυτή ανακηρύχθηκε Παγκόσμια Ημέρα Δασοπονίας για να φέρει τον άνθρωπο πιο κοντά στο δάσος, να του κεντρίσει το ενδιαφέρον, να μάθει περισσότερα για τις λειτουργίες του, αλλά και για την ανάγκη προστασίας του, που είναι ζωτικής σημασίας για την ανθρώπινη επιβίωση. Οι δασικές εκτάσεις της προστατευόμενης περιοχής ανέρχονται περί τα 900 τετρ. χλμ. 22 Μαρτίου: Παγκόσμια Ημέρα Νερού. Η Παγκόσμια Ημέρα για το Νερό καθιερώθηκε στη συνδιάσκεψη του ΟΗΕ σχετικά με το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη, που πραγματοποιήθηκε στο Ρίο Ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας το 1992. Τη σχετική απόφαση πήρε η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στις 22 Δεκεμβρίου του 1992, που όρισε την 22α Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα για το Νερό. 23 Μαρτίου: Παγκόσμια Ημέρα της Μετεωρολογίας. Στις 23 Μαρτίου του 1950 τέθηκε σε ισχύ η Συνθήκη για τη δημιουργία του Παγκόσμιου Οργανισμού Μετεωρολογίας, ενός εξειδικευμένου οργάνου του ΟΗΕ σε θέματα κλίματος και καιρικών προβλέψεων. Σε ανάμνηση αυτού του γεγονότος, η 23η Μαρτίου ορίσθηκε ως Παγκόσμια Ημέρα της Μετεωρολογίας. Στόχος του εορτασμού είναι να καταδείξει τη σημασία που θα διαδραματίζουν ο καιρός, το κλίμα και οι υδάτινοι πόροι στη διαμόρφωση του κοινού μέλλοντός μας, καθώς θα είναι οι καθοριστικοί παράγοντες των κοινωνικών και οικονομικών δραστηριοτήτων. 29 Μαρτίου: H Ώρα της Γης (Earth Hour). Γεννήθηκε το 2007 στο Σύδνεϋ της Αυστραλίας, όταν δύο εκατομμύρια νοικοκυριά και επιχειρήσεις ύψωσαν τη φωνή τους ενάντια στην κλιματική αλλαγή, σβήνοντας τα φώτα για μία ώρα. Η πρωτοβουλία ανήκε στην περιβαλλοντική οργάνωση WWF και τη διαφημιστική εταιρεία Leo Burnett. Το 2014 η Ώρα της Γης έλαβε χώρα από τις 8:30 μ.μ. έως τις 9:30 μ.μ. της 29ης Μαρτίου, με κεντρικό μήνυμα «Χρησιμοποίησε την ενέργειά σου για να κάνεις την αλλαγή πραγματικότητα» («Use your power to make change a reality»). Ο Φορέας Διαχείρισης όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού θέλοντας να προάγει την ενημέρωση, εκπαίδευση και κατάρτιση του πληθυσμού σε θέματα αναγόμενα στις αρμοδιότητες και σκοπούς των φορέων διαχείρισης, καθώς και στην προστασία της περιοχής ευθύνης, υλοποίησε κατά τον μήνα Μάρτιο μια σειρά περιβαλλοντικών δράσεων: Φύτευση δενδρυλλίων σε σχολεία στις 11 και 12 Μαρτίου στο Νηπιαγωγείο Βερβένων και στο Γυμνάσιο Τυρού, προβλήθηκε η παρουσίαση με θέμα «Τα ενδημικά φυτά του Πάρνωνα & η χρήση τους στην κηποτεχνία» κατά την οποία οι μαθητές γνώρισαν ορισμένα από τα σπάνια και ενδημικά είδη χλωρίδας που απαντώνται στην προστατευόμενη περιοχή, με παράλληλη φωτογραφική απεικόνιση και παρουσίαση των χαρακτηριστικών του κάθε είδους. Η εισήγηση προσαρμόστηκε κατάλληλα ώστε να ανταποκρίνεται στην ηλικία των μαθητών. Στη συνέχεια, με τη συμμετοχή μαθητών και εκπαιδευτικών, φυτεύτηκαν διάφορα είδη δέντρων και θάμνων στους προαύλιους χώρους των σχολείων, με στόχο να μετατραπούν οι κήποι των σχολείων τους σε υπαίθριο εργαστήριο κηποτεχνίας! Ξεναγήσεις στις περιοχές απολύτου προστασίας της φύσης του Φορέα Διαχείρισης στις 13 Μαρτίου επισκέφθηκαν και ξεναγήθηκαν στην προστατευόμενη περιοχή οι μαθητές της περιβαλλοντικής ομάδας της Γ΄ τάξης του Γυμνασίου Άστρους και οι φιλοξενούμενοί τους Ισπανοί μαθητές του σχολείου Itaca (Ιθάκη) του προαστίου Tomares της Σεβίλλης. Η φιλοξενία πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο προγράμματος e-twinning με θέμα “Here, there and … everywhere! An -journal about the protection of the environment”. Η ξενάγηση ξεκίνησε από τον υγρότοπο Μουστού, όπου με τη βοήθεια των πινακίδων ερμηνείας περιβάλλοντος που έχει τοποθετήσει ο Φορέας Διαχείρισης στο πανοραμικό σημείο της λιμνοθάλασσας αλλά και του εξοπλισμού παρακολούθησης, γνώρισαν τα χαρακτηριστικά είδη της ορνιθοπανίδας της περιοχής. Εν συνεχεία, η περιβαλλοντική ομάδα μετέβηκε στο δάσος δενδρόκεδρου (Juniperus drupacea) της Μονής Μαλεβής, η οποία συνδυάστηκε με μικρής διάρκειας πεζοπορία στο ειδικά διαμορφωμένο πεζοπορικό μονοπάτι ανάμεσα στο σπάνιο και μοναδικό για την Ελλάδα και την Ευρώπη είδος Συριακής αρκεύθου ή δενδρόκεδρου. στις 15 Μαρτίου 2014 η ομάδα του 5ου Γυμνασίου Χαλανδρίου που απαρτίζονταν από ενενήντα περίπου άτομα, μαθητές, συνοδούς γονείς και εκπαιδευτικούς, επισκέφθηκε το Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Άστρους, όπου και ενημερώθηκε μεταξύ άλλων για το ρόλο, τις αρμοδιότητες του φορέα διαχείρισης καθώς και τα αξιόλογα οικολογικά και πολιτισμικά στοιχεία της περιοχής. Η επίσκεψη του σχολείου ολοκληρώθηκε με παρατήρηση άγριας ορνιθοπανίδας στη λιμνοθάλασσα Μουστού με παράλληλη ενημέρωση για την μεγάλη οικολογική σημασία της περιοχής. Εθελοντικοί καθαρισμοί στις 13 Μαρτίου, στελέχη του Φορέα Διαχείρισης ανέλαβε για άλλη μία φορά πρωτοβουλία να προβεί σε εθελοντικό καθαρισμό, απομακρύνοντας στρώματα κρεβατιού που είχαν εναποτεθεί στη θέση Ελληνικό και εντοπίστηκαν από στέλεχος του Φορέα Διαχείρισης. Τα στελέχη του Φορέα Διαχείρισης απομάκρυναν από το σημείο τα στρώματα, τα οποία μεταφέρθηκαν στον ΧΑΔΑ του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας. Εκδήλωση επανένταξης άγριας ορνιθοπανίδας στις 21 Μαρτίου διοργανώθηκε με μεγάλη επιτυχία, για σχεδόν όλους τους μαθητές των σχολείων του Δήμου Νότιας Κυνουρίας, η απελευθέρωση τεσσάρων αποθεραπευμένων γερακίνων, με σκοπό την επανένταξή τους στο φυσικό περιβάλλον, στη θέση Μετόχι Αγίου Χαραλάμπους Λεωνιδίου. Τα περίπου 350 άτομα που παρευρέθησαν παρακολούθησαν με μεγάλο ενθουσιασμό την εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά στην περιοχή τους! Οι απελευθερώσεις πραγματοποιήθηκαν από εκπρόσωπο του Συλλόγου Προστασίας και Περίθαλψης Άγριας Ζωής (ANIMA) με τη συμμετοχή τεσσάρων μαθητών που επιλέχθηκαν μετά από κλήρωση. Η εκδήλωση συνδυάστηκε με περιβαλλοντική ενημέρωση όλων των μαθητών, διανομή φυλλαδίων με χρήσιμες οδηγίες για την τήρηση ορθής συμπεριφοράς στην προστατευόμενη περιοχή αλλά και με αναμνηστικά δώρα του φορέα διαχείρισης σε έξι τυχερούς μαθητές που αναδείχτηκαν από την κλήρωση που προηγήθηκε. Συμμετοχή στην εκδήλωση «Αρκαδικό Πανηγύρι» στις 23 Μαρτίου 2014 ο Φορέας Διαχείρισης συμμετείχε στην εκδήλωση «Αρκαδικό Πανηγύρι» που διοργανώθηκε από το Σύλλογο Αρκάδων Ηρακλείου Αττικής, υπό την Αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού στην κεντρική πλατεία της 25ης Μαρτίου – Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, Ηρακλείου Αττικής. Ο Φορέας Διαχείρισης επιμελήθηκε για την εκδήλωση αυτή τέσσερα poster με πληροφορίες και φωτογραφική απεικόνιση του φυσικού πλούτου που διαθέτει η προστατευόμενη περιοχή με σκοπό την ανάδειξή της. Ο Φορέας Διαχείρισης θα συνεχίσει τις δράσεις του δυναμικά, σύμφωνα με τα εγκεκριμένα Σχέδια Δράσης για το τρέχον έτος. Για περισσότερα ανατρέξτε στην επίσημη ιστοσελίδα του Φορέα Διαχείρισης (https://www.fdparnonas.gr/el/deliverables). Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού Πληροφορίες: Αναστασιάδη Αγνή, Μπόγλης Αργύρης Άστρος Αρκαδίας, 22001 Τηλ: 27550 22021, Fax: 27550 22806 Email: info@fdparnonas.gr Web: www.fdparnonas.gr
Copyright © 2008-2020 Φορέας Διαχείρισης Πάρνωνα, Μουστού, Μαινάλου & Μονεμβασίας
