To πτηνό αυτό είναι το πλέον κοινό από τα αρπακτικά, καθώς εξαπλώνεται σε μια πολύ μεγάλη ποικιλία βιοτόπων σε όλη σχεδόν την Ευρώπη, εκτός από τις βορειότερες περιοχές της Σκανδιναβικής χερσονήσου. Η γερακίνα είναι το αρπακτικό που τραβά περισσότερο την προσοχή στις περιοχές που εμφανίζεται, είτε με τη χαρακτηριστική κραυγή της καθώς πετώντας «χτενίζει» μια περιοχή αναζητώντας τροφή, είτε με την παρουσία της σε εμφανή, ψηλά σημεία που κάθεται παρατηρώντας την περιοχή τριγύρω. Δείχνει σαν το περισσότερο εξοικειωμένο είδος ημερόβιου αρπακτικού πτηνού με τον άνθρωπο καθώς η προσπάθειά της να εξασφαλίσει την τροφή της συχνά την φέρνει αρκετά κοντά σε ανθρωπογενείς βιοτόπους.H γερακίνα είναι ένα μεσαίου μεγέθους αρπακτικό πτηνό αλλά από τα μεγαλύτερα είδη των γερακιών (γερακίνες, γεράκια, κίρκοι, ξεφτέρια, σαΐνια, πετρίτες, κιρκινέζια) με μήκος κοντά στα 60 εκατοστά, άνοιγμα φτερών μέχρι και 1,3 μέτρα και βάρος μέχρι και 1,2 κιλά. Το σώμα της είναι συμπαγές, ο λαιμός κοντόχονδρος, η ουρά μεσαίου μήκους και οι φτερούγες φαρδιές. Όταν κάθεται σε ένα σημείο το σώμα της είναι αρκετά όρθιο σε σχέση με άλλα αρπακτικά. Το χρώμα της παρουσιάζει πολύ μεγάλη ποικιλότητα, από πολύ σκούρο μέχρι πολύ ανοικτό, συνήθως ραχιαία το σώμα, η ουρά και οι φτερούγες με χρώμα σκούρο καστανό, κοιλιακά η ουρά υπόλευκη με πυκνές γκρι ρίγες και στην άκρη παχιά μαύρη λωρίδα, και οι φτερούγες υπόλευκες με σκούρες ρίγες και μαυριδερή πίσω ακμή και κορυφές τους, σκουρόχρωμη η κοιλιακή περιοχή του σώματος με μια ανοιχτόχρωμη ζώνη στο στήθος. Φωλιάζει σε δάση ή συστάδες δέντρων σε ορεινές έως πεδινές περιοχές, πάντα κοντά σε ανοιχτές εκτάσεις όπως ανοικτές πεδιάδες, γεωργικές εκτάσεις, υγροτόπους. Aπαντάται σχεδόν σε όλους τους βιοτόπους συνήθως να περιπολεί στον αέρα ή να επιτηρεί μια περιοχή, ακόμα και δίπλα στο οδικό δίκτυο ενώ, πολύ συχνά εντοπίζεται στην κορυφή στύλων, φρακτών, δέντρων καραδοκώντας τη λεία της. Η τροφή της γερακίνας αποτελείται από μικρά θηλαστικά, πουλιά, ερπετά, αμφίβια και ασπόνδυλα, και φυσικά από νεκρά ζώα. Ανεμοπορεί σε μεσαίο ύψος και «βουτάει» στο έδαφος όταν εντοπίσει κάτι ενδιαφέρον. Η γερακίνα προστατεύεται επαρκώς, αλλά όχι αυστηρά, τόσο σε εθνικό όσο και σε κοινοτικό και διεθνές επίπεδο. Η μεγάλη εξάπλωση του είδους και οι ικανοποιητικοί πληθυσμοί της δε προκαλούν ανησυχία για το μέλλον της. Οι άμεσες πιέσεις πάνω στους πληθυσμούς της σχετίζονται με τη θανάτωσή της από τη λαθροθηρία και την κατανάλωση δηλητηριασμένων δολωμάτων. Οι έμμεσες πιέσεις σχετίζονται με τη συρρίκνωση και υποβάθμιση των βιοτόπων που διαβιεί και τη μείωση των θηραμάτων της. Στην περιοχή ευθύνης του Φορέα Διαχείρισης όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού η γερακίνα απαντάται σχεδόν σε κάθε βιότοπο. Έτσι, είναι σίγουρο ότι ο επισκέπτης και κάτοικος της περιοχής θα συναντήσει πολλές, είτε μόνες τους είτε σε ζευγάρια να πετούν ή σε κάποιο στύλο να κοιτάζουν «αφ’ υψηλού» την επικράτειά τους, σε όλη τη διάρκεια του έτους. Η πραγματική του τύχη θα φανεί όταν γίνει μάρτυρας μιας βουτιάς από τον ουρανό και της ακόλουθης απογείωσης, αλλά αυτή τη φορά κουβαλώντας τον κόπο του κυνηγιού της! Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού Τμήμα Προστασίας & Διαχείρισης Άστρος Αρκαδίας, 22001 Τηλ: 27550 22021, Fax: 27550 22025 Email: info@fdparnonas.gr Web: www.fdparnonas.gr
Ο Φορέας Διαχείρισης όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού και ο Σύλλογος Προστασίας και Περίθαλψης Άγριας Ζωής (ANIMA) διοργανώνουν την Παρασκευή 21 Μαρτίου 2014 στις 12:00 μ.μ. στην περιοχή του Λεωνιδίου Αρκαδίας, θέση Μετόχι Αγίου Χαραλάμπους, εκδήλωση απελευθέρωσης άγριων ειδών ορνιθοπανίδας με σκοπό την επανένταξή τους στο φυσικό τους περιβάλλον. Τα πτηνά φιλοξενούνται μέχρι σήμερα στον Σύλλογο Προστασίας και Περίθαλψης Άγριας Ζωής και είναι έτοιμα να ακολουθήσουν τη διαδικασία επανένταξής τους στη φύση. Οι απελευθερώσεις θα γίνουν από μαθητές που θα επιλεγούν μετά από κλήρωση, και σε συνέχεια της εκδήλωσης ενημέρωσης για την προστασία της βιοποικιλότητας και την περίθαλψη της άγριας ζωής στην προστατευόμενη περιοχή, που θα οργανωθεί από το προσωπικό του Φορέα Διαχείρισης. Ο Φορέας Διαχείρισης, θέλοντας να ευαισθητοποιήσει μικρούς και μεγάλους σε θέματα που αφορούν το οικοσύστημα της περιοχής, προσκαλεί όλους τους φίλους της προστατευόμενης περιοχής του Πάρνωνα, να παραβρεθούν στη μοναδική αυτή εμπειρία της απελευθέρωσης των γερακίνων στη φύση. Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού Τμήμα Πληροφόρησης, Εκπαίδευσης & Δημοσιότητας Πληροφορίες: Αρβανίτης Διαμαντής Άστρος Αρκαδίας, 22001 Τηλ: 27550 22021, Fax: 27550 22025 Email: press@fdparnonas.gr Web: www.fdparnonas.gr
To όνομα του ζώο αυτού χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίσει έναν άνθρωπο πονηρό και με κακές προθέσεις, που συνήθως δρα υπογείως, φέρεται υποκριτικά και δημιουργεί προβλήματα και εντάσεις. Όλοι αυτοί οι χαρακτηρισμοί είναι τελείως άδικοι για τη νυφίτσα αφού το συγκεκριμένο ζώο απέχει πολύ από αυτά τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά. Το γεγονός ότι χρησιμοποιεί ορισμένες φορές και τις ανθρώπινες δραστηριότητες (κοτέτσια, περιστερώνες, κονικλοτροφεία) για την επιβίωσή της, σε συνδυασμό με το πολύ μικρό της μέγεθος που την καθιστά «αόρατη», έχουν αποτελέσει τη βάση των ανωτέρω χαρακτηρισμών.Η νυφίτσα είναι το μικρότερο είδος της οικογένειας των μουστελιδών (νυφίτσες, κουνάβια, ασβοί, βίδρες) και γενικότερα των σαρκοφάγων θηλαστικών στην Ευρώπη (μήκος σώματος μέχρι 32 εκατοστά, μήκος ουράς μέχρι 13 εκατοστά και βάρος μέχρι και 130 γραμμάρια). Έχει σώμα μακρύ, λεπτό και κυλινδρικό, κεφάλι μικρό με κοντό ρύγχος και στρογγυλεμένα αυτιά, λαιμό μακρύ και παχύ και πόδια κοντά. Το κεφάλι, η ράχη και η ουρά έχουν καφετί χρώμα ενώ το κοιλιακό τριχώματος είναι λευκό, με τη χρωματική μετάβαση να γίνεται απότομα στις πλευρές του σώματος. Διαβιεί σε μεγάλη ποικιλία οικοτόπων, από αμμοθίνες και λιβάδια μέχρι δάση και βουνά, αρκεί να υπάρχει τροφή και κάλυψη. Η νυφίτσα δραστηριοποιείται τόσο την ημέρα όσο και τη νύχτα, ενώ φωλιάζει υπογείως ανάμεσα σε πέτρες, ρίζες αλλά και σε τρύπες δέντρων και τοίχων. Η διατροφή της βασίζεται σε τρωκτικά, σε πουλιά και τα αυγά τους, σε αμφίβια, ακόμα και σε ψάρια. Αν χρειαστεί θα επιτεθεί σε ζώα με πολλαπλάσιο του μεγέθους της, π.χ. λαγούς, τα οποία σκοτώνει με δάγκωμα στο λαιμό. Το σχήμα του σώματός της, που της δίνει εξαιρετική ευκινησία, και η κάλυψη κατά το κυνήγι, εξαιτίας του μικρού μεγέθους της, την καθιστούν έναν ιδιαίτερα επιτυχημένο κυνηγό, κάτι που της είναι απαραίτητο καθώς το μικρό μέγεθος και ο γρήγορος μεταβολισμός της, την υποχρεώνουν να τρέφεται τουλάχιστον μία φορά την ημέρα για να μη λιμοκτονήσει! Η προστασία της νυφίτσας σε εθνικό όσο και σε κοινοτικό και ευρωπαϊκό επίπεδο είναι «χαλαρή» καθώς περιλαμβάνεται στους καταλόγους ορισμένων μόνο συμβάσεων και νόμων. Ενώ δεν φαίνεται να απειλείται άμεσα, ωστόσο και η νυφίτσα υφίσταται άμεσες πιέσεις που σχετίζονται με τη θανάτωσή της καθώς θεωρείται επιζήμια για τα μικρά οικόσιτα ζώα, ενώ σημαντική απειλή αποτελούν τα ατυχήματα στο οδικό δίκτυο. Οι έμμεσες πιέσεις σχετίζονται με τη συρρίκνωση, υποβάθμιση και κατακερματισμό των οικοτόπων που διαβιεί και γενικά τη συνεχή απώλεια της φυσικότητας του περιβάλλοντος. Ο Φορέας Διαχείρισης όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού αποτελεί περιοχή «δράσης» της νυφίτσας σε ποικιλία οικοτόπων. Συχνά το ζώο αυτό κάνει εμφανή την παρουσία του κατά τη διάρκεια της ημέρας, ακόμα και μέσα σε οικισμούς! Ο επισκέπτης ή κάτοικος θα ξαφνιαστεί από το πολύ μικρό μέγεθος του ζώου, από το οποίο όμως «ξεχειλίζει» το θάρρος και η κυνηγετική ικανότητα. Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού Τμήμα Προστασίας & Διαχείρισης Άστρος Αρκαδίας, 22001 Τηλ: 27550 22021, Fax: 27550 22025 Email: info@fdparnonas.gr Web: www.fdparnonas.gr
Η ομάδα του 5ου Γυμνασίου Χαλανδρίου, που απαρτίζονταν από ενενήντα περίπου άτομα, μαθητές, συνοδούς γονείς και εκπαιδευτικούς, επισκέφθηκε το πρωί της Παρασκευής 14/3/2014 το Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Άστρους όπου ενημερώθηκε μεταξύ άλλων για το ρόλο, τις αρμοδιότητες του φορέα διαχείρισης καθώς και τα αξιόλογα οικολογικά και πολιτισμικά στοιχεία της περιοχής. Στη συνέχεια το Σχολείο μετέβηκε στη λιμνοθάλασσα Μουστού όπου οι μαθητές είχαν τη δυνατότητα να μέσω της χρήσης του εξοπλισμού παρακολούθησης να αναγνωρίσουν τα διάφορα είδη άγριας ορνιθοπανίδας που υπάρχουν την περίοδο αυτή στον υγρότοπο. Παράλληλα, η ξεναγός σε συνεργασία με τον υπεύθυνο του Τμήματος Προστασίας & Διαχείρισης του φορέα διαχείρισης, επισήμαναν στους μαθητές τη μεγάλη οικολογική και επιστημονική αξία του υγροτόπου, καθώς αποτελεί το σημαντικότερο σε μέγεθος υγρότοπο στην Ανατ. Πελοπόννησο, αλλά και τη σπουδαιότητά του για τα μεταναστευτικά πουλιά και την πανίδα γενικότερα. Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού Τμήμα Πληροφόρησης, Εκπαίδευσης & Δημοσιότητας Πληροφορίες: Πανταζή Αικατερίνη Άστρος Αρκαδίας, 22001 Τηλ: 27550 22021, Fax: 27550 22025 Email: info@fdparnonas.gr Web: www.fdparnonas.gr
Την Τρίτη 11 Μαρτίου 2014, τρία στελέχη του Φορέα Διαχείρισης πραγματοποίησαν ενημερωτική επίσκεψη στο Νηπιαγωγείο Βερβένων, όπου και προβλήθηκε στους είκοσι επτά μικρούς μαθητές και στις δύο εκπαιδευτικούς τους η εισήγηση με θέμα «Τα ενδημικά φυτά του Πάρνωνα & η χρήση τους στην κηποτεχνία». Μέσω του πλούσιου φωτογραφικού υλικού οι μαθητές είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν ορισμένα από τα σπάνια είδη της χλωρίδας που απαντώνται στην προστατευόμενη περιοχή. Η παρουσίαση συνδυάστηκε με το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που υλοποιείται ήδη από την αρχή της σχολικής χρονιάς στο Νηπιαγωγείο με τίτλο «Το μουσικό μποστάνι». Στη συνέχεια, με τη συμμετοχή των μικρών μαθητών και των εκπαιδευτικών, ακολούθησε φύτευση δενδρυλλίων, κυρίως εσπεριδοειδών, με στόχο να μετατραπεί ο κήπος του Νηπιαγωγείου σε ένα υπαίθριο εργαστήριο κηποτεχνίας. Αντίστοιχα, την Τετάρτη 12 Μαρτίου πραγματοποιήθηκε επίσκεψη περιβαλλοντικής ενημέρωσης σε σαράντα περίπου μαθητές του Γυμνασίου Τυρού, όπου προβλήθηκε η εισήγηση με θέμα: «Τα ενδημικά φυτά του Πάρνωνα & η χρήση τους στην κηποτεχνία». Η παρουσίαση, περιλάμβανε επιγραμματικά, μια γενική παρουσίαση του ορεινού όγκου του Πάρνωνα με αναφορά στο κλίμα και την πολυσύνθετη χλωρίδα του, την παρουσίαση των σπάνιων φυτών της προστατευόμενης περιοχής, με παράλληλη φωτογραφική απεικόνιση και παρουσίαση των χαρακτηριστικών του κάθε είδους. Η παρουσίαση ολοκληρώθηκε με συζήτηση γύρω από την χρήση του πράσινου στοιχείου στον κήπο μας καθώς και μερικές βασικές συμβουλές του καλού κηπουρού. Στη συνέχεια, με τη συμμετοχή μαθητών και εκπαιδευτικών, φυτεύτηκαν διάφορα είδη δέντρων και θάμνων στον κήπο του Σχολείου. Η εισήγηση με θέμα: «Τα ενδημικά φυτά του Πάρνωνα & η χρήση τους στην κηποτεχνία», είχε προσαρμοστεί κατάλληλα ώστε να ανταποκρίνεται στην ηλικία και ενδιαφέροντα των μαθητών. Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού Τμήμα Πληροφόρησης, Εκπαίδευσης & Δημοσιότητας Πληροφορίες: Πανταζή Αικατερίνη Άστρος Αρκαδίας, 22001 Τηλ: 27550 22021, Fax: 27550 22025 Email: info@fdparnonas.gr Web: www.fdparnonas.gr
Την Πέμπτη 13/03/2014 η περιβαλλοντική ομάδα της Γ΄ τάξης του Γυμνασίου Άστρους με φιλοξενούμενους Ισπανούς μαθητές του σχολείου Itaca (Ιθάκη) το προαστίου Tomares της Σεβίλλης, στο πλαίσιο προγράμματος e-twinning με θέμα “Here, there and … everywhere! An -journal about the protection of the environment”, υλοποίησαν περιβαλλοντική επίσκεψη στην προστατευόμενη περιοχή του όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού. Στην επίσκεψη συμμετείχαν συνολικά 38 μαθητές με τρεις συνοδούς καθηγητές. Η περιβαλλοντική ενημέρωση ξεκίνησε από τον υγρότοπο Μουστού όπου οι μαθητές παρακολούθησαν την ξενάγηση στην αγγλική γλώσσα. Με τη βοήθεια των πινακίδων ενημέρωσης του πανοραμικού σημείου που έχουν τοποθετηθεί για την ενημέρωση των επισκεπτών, οι μαθητές γνώρισαν διάφορα είδη μεταναστευτικών πουλιών. Ενημερώθηκαν για την σπουδαιότητα και τη μεγάλη οικολογική αξία του υγροτόπου, αλλά και για κάποια από τα προστατευόμενα είδη πανίδας που φιλοξενεί, όπως το τσακάλι και τη βίδρα. Οι μαθητές περπάτησαν μέχρι τα παρακείμενα παρατηρητήρια, όπου με τη βοήθεια του εξοπλισμού έκαναν ορνιθοπαρατήρηση. Η περιβαλλοντική ενημέρωση συνεχίστηκε με επίσκεψη στο δάσος με δενδρόκεδρο(Juniperus drupecea)στην περιοχή της Μονής Μαλεβής και περιελάμβανε μικρή πεζοπορία στο ειδικά διαμορφωμένο περιβαλλοντικό μονοπάτι. Κατά τη διάρκεια της πεζοπορίας οι μαθητές ενημερώθηκαν για τη πλούσια χλωρίδα του Πάρνωνα, τη μεγάλη οικολογική και επιστημονική αξία του μοναδικού αυτού δάσους το οποίο εκτός από περιοχή Natura 2000 και περιοχή Απόλυτης Προστασίας της Φύσης, είναι κηρυγμένο ως «Διατηρητέο Μνημείο της Φύσης» από το 1980. Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού Τμήμα Πληροφόρησης, Εκπαίδευσης & Δημοσιότητας Πληροφορίες: Αναστασιάδη Αγνή Άστρος Αρκαδίας, 22001 Τηλ: 27550 22021, Fax: 27550 22806 Email: info@fdparnonas.gr Web: www.fdparnonas.gr
Aν θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για τη Ferrari των πουλιών – και όχι μόνο – σίγουρα ο αδιαφιλονίκητος νικητής θα ήταν ο πετρίτης. Γιατί, όταν μιλάμε για τον πετρίτη, ουσιαστικά μιλάμε για το ταχύτερο ζώο του πλανήτη, όταν εκτελεί κάθετες εφορμήσεις. Ορισμένα πειράματα και μετρήσεις έχουν υπολογίσει την ταχύτητά του κατά τις εφορμήσεις του προς κάποιο θήραμα σε πάνω από 300χλμ/ώρα, με ορισμένες εκτιμήσεις να μιλούν για ταχύτητες κοντά στα 400χλμ/ώρα, ασύλληπτες για κάθε άλλο έμβιο όν!Η εξωπραγματική ταχύτητα του πετρίτη δεν αποκαλύπτεται από την εξωτερική του εμφάνιση. Είναι ένα μεσαίου έως μεγάλου μεγέθους γεράκι με μήκος μέχρι και 50 εκατοστά, άνοιγμα φτερών μέχρι και 115 εκατοστά και βάρος μέχρι μόλις τα 1,3 κιλά. Εξαπλώνεται σε όλες τις ηπείρους εκτός από τις ακραίες πολικές περιοχές, τα πολύ ψηλά βουνά, και τα περισσότερα τροπικά δάση. Φωλιάζει και αναπαράγεται σε απόκρημνα βράχια ακτών, βουνών, φαραγγιών αλλά και σε νησίδες. Αναζητά την τροφή του στους περισσότερους βιοτόπους αλλά προτιμά ανοικτές εκτάσεις όπως χωράφια, ακτές, εκβολές, βάλτους. Την τροφή του αποτελούν τα πουλιά τα οποία αιφνιδιάζει και σκοτώνει με καταδίωξη ή κάθετη εφόρμηση από ψηλά. Κατά τις εφορμήσεις του «βυθίζεται» προς το θήραμά του με κλειστές φτερούγες και ακριβώς τότε επιτυγχάνει την εκπληκτική ταχύτητά του. Το σώμα του δείχνει «γερή» κατασκευή με ογκώδες σώμα και φαρδύ στέρνο, ενώ οι φτερούγες είναι οι τυπικά στενόμακρες των γερακιών και μυτερές στην άκρη. Το σώμα του ραχιαία έχει χρώμα γκριζόμαυρο, ενώ ο λαιμός είναι λευκός και η κοιλιά λευκόχρωμη με σκουρόχρωμες γραμμές. Χαρακτηριστικό του πετρίτη το μαύρο «μουστάκι» που συνεχίζει από το μαύρο σκούφο και δημιουργεί έντονη αντίθεση με τα λευκά του μάγουλα. Ο πετρίτης προστατεύεται επαρκώς σε εθνικό και κυρίως σε κοινοτικό και διεθνές επίπεδο. Το είδος έφτασε κοντά στην εξαφάνιση κατά τη δεκαετία του 1950. Αιτία ήταν η αλόγιστη και εκτεταμένη χρήση επικίνδυνων φυτοφαρμάκων στις καλλιέργειες, με αποτέλεσμα μέσω των εντόμων και των πουλιών που τα έτρωγαν οι βλαβερές ουσίες να περάσουν και στους πετρίτες δημιουργώντας αυγά με πολύ λεπτά τοιχώματα που έσπαγαν εύκολα μειώνοντας δραματικά τους πληθυσμούς τους. Η απαγόρευση των χημικών αυτών βοήθησε στην ανάκαμψη των πληθυσμών μέχρι τα σημερινά επίπεδα. Όμως άμεσες πιέσεις στον πετρίτη όπως η λαθροθηρία, η χρήση απαγορευμένων φυτοφαρμάκων και η παράνομη συλλογή αυγών και νεοσσών, και έμμεσες πιέσεις που σχετίζονται με τη συρρίκνωση και υποβάθμιση των βιοτόπων που φωλιάζει, αναπαράγεται και κυνηγά πρέπει να μας κρατούν σε εγρήγορση όσον αφορά στις συνεχείς προσπάθειες προστασίας και διατήρησής των πληθυσμών του. Ο επισκέπτης της προστατευόμενης περιοχής του όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού, εξαιτίας της γεωγραφικής ιδιαιτερότητας της περιοχής με πλήθος βουνών, ορεινών εξάρσεων, απότομων πλαγιών, φαραγγιών και γκρεμών είναι πολύ πιθανό να συναντήσει έναν πετρίτη. Η τύχη του θα είναι μεγαλύτερη αν καταφέρει να τον δει κατά τη διάρκεια του κυνηγιού του, οπότε θα απολαύσει τον πετρίτη σε αυτό που έχει την ξεκάθαρη πρωτιά: να είναι ο ταχύτερος των ταχύτερων! Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού Τμήμα Προστασίας & Διαχείρισης Άστρος Αρκαδίας, 22001 Τηλ: 27550 22021, Fax: 27550 22025 Email: info@fdparnonas.gr Web: www.fdparnonas.gr
To συγκεκριμένο ζώο αποτελεί τον πρόγονο του ήμερου γουρουνιού, από το οποίο – μεταξύ άλλων – κληρονόμησε και την προσφιλή του συνήθεια να κυλιέται στις λάσπες για να απαλλαγεί από τα ενοχλητικά ζωύφια και παράσιτα που βρίσκονται στο δέρμα του. Παρόλα τα «βρώμικα και ανθυγιεινά» λασπόλουτρα, τα αγριογούρουνα βρίσκονται αρκετά ψηλά στις γαστρονομικές προτιμήσεις του ανθρώπου και για το λόγο αυτό έχουν κυνηγηθεί εντατικά σε ορισμένες περιοχές, όμως έχουν ανακάμψει θεαματικά στις περισσότερες από αυτές.Το αγριογούρουνο ανήκει στη τάξη των αρτιοδάκτυλων θηλαστικών μαζί με τα ελάφια, ζαρκάδια, αγριοκάτσικα, χαρακτηριζόμενα από τον ζυγό (άρτιο) αριθμό δακτύλων στα άκρα τους. Είναι ένα μεγάλου μεγέθους ζώο βάρους μέχρι και 230 κιλά (!), με μήκος κυρίους σώματος που μπορεί να φτάσει τα 1,85 μέτρα και σχετικά μικρή ουρά μήκους μέχρι και 30 εκατοστά. Το σώμα είναι γεροδεμένο, η σπονδυλική του στήλη δημιουργεί μια «καμπούρα» στη ράχη, τα μπροστινά άκρα είναι μακρύτερα των πίσω, ενώ το μεγάλο κεφάλι -που δεν διαχωρίζεται από το σώμα με εμφανή λαιμό- χαρακτηρίζεται από τη μακριά μουσούδα και τους πολύ μεγάλους κυνόδοντες της κάτω σιαγόνας (ιδιαίτερα στα αρσενικά) που προεξέχουν από το στόμα και αποτελούν αποτελεσματικότατα αμυντικά όπλα. Το χρώμα του τριχώματος είναι μαύρο/γκρι στα ενήλικα ενώ στα νεαρά κοκκινωπό/καστανό με διαμήκεις σκουρόχρωμες ρίγες. Κάτω από το τρίχωμα δημιουργείται στα ενήλικα άτομα ένα στρώμα λίπους παχύ και ιδιαίτερα σκληρό που λειτουργεί ως πανοπλία. Εξαπλώνεται σε ολόκληρη την Ευρώπη εκτός από το μεγαλύτερο τμήμα της Σκανδιναβικής χερσονήσου, τη Μεγάλη Βρετανία και Ιρλανδία. Προτιμά τα δάση φυλλοβόλων αλλά εντοπίζεται σε μεγάλη ποικιλία οικοτόπων ψάχνοντας την τροφή του όπως παρόχθιες περιοχές, βοσκότοποι, αγροί, χορτολιβαδικές εκτάσεις, βαλτότοποι. Δραστηριοποιείται κυρίως κατά το σούρουπο και την αυγή, προτιμώντας έναν σχετικά κρυπτικό τρόπο ζωής. Είναι παμφάγο με τη φυτική ύλη (βελανίδια, καρποί, βολβοί, ρίζες, αγρωστώδη) να κυριαρχεί, αλλά καταναλώνονται και μικρά ζώα (κυρίως ασπόνδυλα) και ψοφίμια. To αγριογούρουνο προστατεύεται «χαλαρά» τόσο σε εθνικό όσο σε κοινοτικό και διεθνές επίπεδο. Αυτό σχετίζεται με τη μεγάλη περιοχή εξάπλωσής του, τους μεγάλους πληθυσμούς που δημιουργεί, το μεγάλο αναπαραγωγικό δυναμικό του, τη μεγάλη προσαρμοστικότητά του και την απουσία πολλών φυσικών εχθρών. Οι άμεσες πιέσεις πάνω στους πληθυσμούς του σχετίζονται με τη θήρευση από τον άνθρωπο. Η συρρίκνωση και υποβάθμιση των βιοτόπων που ζει το αγριογούρουνο δεν φαίνεται να το επηρεάζει ιδιαίτερα εξαιτίας της προσαρμοστικότητας στην εύρεση τροφής. Ο επισκέπτης της προστατευόμενης περιοχής του όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού είναι πολύ πιθανό να συναντήσει αγριογούρουνα στις περιηγήσεις του σε ορεινές κυρίως περιοχές. Και αν αυτό δεν συμβεί τότε σχεδόν σίγουρα θα δει σε κάποιο σημείο τα χαρακτηριστικά βιοδηλωτικά σημάδια του αγριογούρουνου: σκαμμένα κομμάτια χωραφιών πολλών τετραγωνικών μέτρων, ακανόνιστου σχήματος, που δημιούργησε με την πανίσχυρη μουσούδα του κατά την προσπάθεια εύρεσης βολβών. Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού Τμήμα Προστασίας & Διαχείρισης Άστρος Αρκαδίας, 22001 Τηλ: 27550 22021, Fax: 27550 22025 Email: info@fdparnonas.gr Web: www.fdparnonas.gr
Επίσκεψη περιβαλλοντικής ενημέρωσης πραγματοποιήθηκε από τριμελές προσωπικό του ΦΔ στο Δημοτικό Σχολείο Άστρους την Τετάρτη 26/02/2014. Το περιεχόμενο των παρουσιάσεων απευθύνονταν στους μαθητές όλων των τάξεων του σχολείου οι οποίοι το παρακολούθησαν με ενδιαφέρον. Το πρόγραμμα προσαρμόστηκε ανάλογα με την ηλικία και τις απαιτήσεις των σχολικών τους δραστηριοτήτων σε συνεργασία με εκπαιδευτικούς του σχολείου. Η ενημέρωση των μαθητών πραγματοποιήθηκε με τη χρήση οπτικοακουστικού υλικού μέσω προβολών και αφορούσε σε τέσσερις παρουσιάσεις: • Η Α΄ και Β΄ τάξη παρακολούθησε προβολή με θέμα: «Τα σπάνια φυτά του Πάρνωνα και η χρήση τους στην κηποτεχνία». Την παρουσίαση θα συνοδεύσει δράση φύτευσης στον κήπο του σχολείου με τη συμμετοχή των μαθητών, η οποία θα διεξαχθεί την επόμενη εβδομάδα. Η Γ΄ και Δ΄ τάξη παρακολούθησε προβολή με θέμα: «Η αξία του νερού». Η Ε΄ και ΣΤ΄ παρακολούθησε προβολή με θέμα: «Η οικολογική αξία του ορεινού οικοσυστήματος του Πάρνωνα στην προστατευόμενη περιοχή «Πάρνωνα-Μουστού», και Η Δ΄, Ε΄ και ΣΤ΄ τάξη παρακολούθησε προβολή με θέμα: «Τα ερπετά του Πάρνωνα: οι παρεξηγημένοι ευεργέτες του ανθρώπου». Τις παρουσιάσεις παρακολούθησαν περίπου 150 μαθητές παρουσία των εκπαιδευτικών τους, στο πλαίσιο του προγράμματος περιβαλλοντικής ενημέρωσης που υλοποιεί ο ΦΔ για το 2014, από εξειδικευμένο στελεχιακό δυναμικό του τμήματος πληροφόρησης, εκπαίδευσης και δημοσιότητας του φορέα διαχείρισης με την υποστήριξη του υπεύθυνου του τμήματος προστασίας και διαχείρισης, κου Τρυφωνόπουλου Γιώργου, PhD Βιολόγου, για την παρουσίαση που αφορούσε στα ερπετά. Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού Τμήμα Πληροφόρησης, Εκπαίδευσης & Δημοσιότητας Άστρος Αρκαδίας, 22001 Τηλ: 27550 22021, Fax: 27550 22806 Email: info@fdparnonas.gr Web: www.fdparnonas.gr
Το Σάββατο 15 Φεβρουαρίου 2014, προσωπικό του Φορέα Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού πραγματοποίησε καθαρισμό στο μονοπάτι που οδηγεί στο ρέμα της Λεπίδας στον Πλάτανο Κυνουρίας. Το τμήμα όπου πραγματοποιήθηκε ο καθαρισμός είναι από την είσοδο του μονοπατιού έως και το ρέμα της Λεπίδας, μήκους 1,5 χλμ. περίπου. Σκοπός του καθαρισμού, ήταν η συντήρηση του μονοπατιού σε σημεία όπου κρινόταν απαραίτητη ώστε να επιτρέπεται η ομαλή πρόσβαση των επισκεπτών. Το ρέμα της Λεπίδας βρίσκεται κοντά στον Πλάτανο Κυνουρίας ως συνέχεια των καταρρακτών της Λεπίδας του Αγιάννη, οι οποίοι αποτελούν ένα από τα ομορφότερα φυσικά μνημεία του όρους Πάρνωνα. Το ρέμα της Λεπίδας βρίσκεται εντός της Ειδικής Ζώνης Διατήρησης (ΕΖΔ) “Κορυφές όρους Πάρνωνα και περιοχή Μονής Μαλεβής (κωδικός: GR 2520006)” του Ευρωπαϊκού Οικολογικού Δικτύου NATURA 2000 και προσελκύει ετησίως πολλούς ορειβατικούς συλλόγους και ομάδες περιπατητών. Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού Τμήμα Πληροφόρησης, Εκπαίδευσης & Δημοσιότητας Πληροφορίες: Αρβανίτης Διαμαντής Άστρος Αρκαδίας, 22001 Τηλ: 27550 22021, Fax: 27550 22806 Email: www.fdparnonas.gr Web: www.fdparnonas.gr
Copyright © 2008-2020 Φορέας Διαχείρισης Πάρνωνα, Μουστού, Μαινάλου & Μονεμβασίας
