Τα Ηνωμένα Έθνη το 2003 καθιέρωσαν την 11η Δεκεμβρίου ως Παγκόσμια Ημέρα Βουνού με σκοπό να τονίσουν τη ζωτική σημασία που παίζει το βουνό διαχρονικά στην ζωή του ανθρώπου και την ευθύνη όλων μας για την διατήρησή του ως μια ζωντανή οντότητα. Τα βουνά παγκοσμίως παρέχουν το περισσότερο πόσιμο νερό και φιλοξενούν πλούσιες ποικιλίες ειδών χλωρίδας και πανίδας.Ο Πάρνωνας χαρακτηρίζεται από υψηλή ποικιλότητα τύπων οικοτόπων και βλάστησης με περισσότερους από 20 τύπους οικοτόπων Ευρωπαϊκής σημασίας (Παράρτημα Ι της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ «για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας») και Ελληνικού ενδιαφέροντος (εκτός Οδηγίας με μεγάλη εθνική σημασία). Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Βουνού, τη Δευτέρα 15 Δεκεμβρίου 2014, το Δημοτικό Σχολείο Βερβένων με περίπου 110 μαθητές, συνοδεία εκπαιδευτικών, πραγματοποίησαν περιβαλλοντική επίσκεψη αρχικά στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Αγίου Πέτρου και στη συνέχεια στο Δάσος της Μονής Μαλεβής. Στην περιοχή περιμετρικά της Μονής και σε έκταση 740 στρ. αυτοφύεται ο δρυπώδης άρκευθος ή δενδρόκεδρος (Juniperus drupacea). Οι μικροί μαθητές ενημερώθηκαν για τη μεγάλη οικολογική και πολιτιστική αξία του μοναδικού αυτού δάσους, καθώς από όλη την Ευρώπη και την Ελλάδα, απαντάται μόνο στην περιοχή αυτή, η οποία εκτός από περιοχή Natura 2000 και περιοχή Απόλυτης Προστασίας της Φύσης, είναι κηρυγμένη ως «Διατηρητέο Μνημείο της Φύσης» από το 1980. Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού Τμήμα Πληροφόρησης, Εκπαίδευσης & Δημοσιότητας Άστρος Αρκαδίας, 22001 Τηλ: 27550 22021, Fax: 27550 22025 Email: press@fdparnonas.gr Web: www.fdparnonas.gr
To ζώο της εβδομάδας πιθανόν να παραξενέψει το ευρύ κοινό καθώς οι περισσότεροι ονομάζουν «κουκουβάγιες» όλα τα είδη της οικογένειας των Γλαυκών που έχουν παρόμοιο μέγεθος και χαρακτηριστικά. Όμως μόνο το είδος Athene noctua είναι η κανονική κουκουβάγια, με τουλάχιστον τέσσερα διαφορετικά είδη να μπερδεύονται με αυτή. Ο χουχουριστής ή χούχουλας ή χουχουλόγιωργας είναι ένα από αυτά, πολλές ομοιότητες αλλά και διαφορές από την κοινή κουκουβάγια. Η πρώτη λέξη του επιστημονικού της ονόματος (Strix) προέρχεται από τη λέξη στριξ, ένα μυθολογικό πτηνό που έφερνε κακούς οιωνούς και τρεφόταν με ανθρώπινη σάρκα και αίμα και ήταν η κοινή ονομασία των γλαυκών, είτε είναι ηχομιμητική λέξη της φωνής του πτηνού. Η δεύτερη λέξη (aluco) προέρχεται από την ελληνική λέξη ολολύζω/ulucus(λατιν.)-allocco-alucο που σχετίζεται πάλι με τη φωνή του ζώου. Η κοινή ονομασία «χουχουριστής» είναι μια ηχομιμητική λέξη από τον ιδιαίτερο, «χουχουριστό» και λυπητερό ήχο που αρθρώνει. Ο χουχουριστής είναι μια μεσαίου μεγέθους γλαύκα (η ομάδα πτηνών που περιλαμβάνει όλες τις κουκουβάγιες, μπούφους, γκιώνηδες, νυχτοπούλια, κ.λπ.) με μήκος που φτάνει τα 43 εκατοστά, βάρος μέχρι και 590 γραμμάρια και άνοιγμα φτερών μέχρι και 104 εκατοστά. Εξαπλώνεται σε όλη την Ευρώπη εκτός από τις πολύ βόρειες Σκανδιναβικές περιοχές. Έχει στιβαρή κατασκευή σώματος, μεγάλο και στρογγυλό κεφάλι με κατάμαυρα μάτια, κοντά πόδια και σχετικά κοντή ουρά. Το χρώμα της είναι καστανοκόκκινο έως γκριζοκάστανο, με σκούρες κηλίδες και λεπτές ρίγες σε όλο το φτέρωμα με λευκές κηλίδες, ενώ υπάρχουν και λευκές κηλίδες στα φτερά και στο κεφάλι. Είναι μόνιμος κάτοικος φυλλοβόλων και μικτών δασών αλλά και βρίσκονται και κοντά σε αγροτικές ή αστικές περιοχές όταν υπάρχουν κοντά δάση. Δραστηριοποιείται τη νύχτα ενώ την ημέρα αποσύρεται σε κουφάλες δέντρων, σπηλιές ή απλά ξεκουράζεται πάνω σε δέντρα. Τρέφεται με τρωκτικά και μικρά θηλαστικά, αμφίβια και ασπόνδυλα (έντομα, σκώληκες) αλλά και μικρά πουλιά που κουρνιάζουν τη νύχτα. Τις νυχτερινές ώρες κάνει αισθητή την παρουσία του καθώς ακούγεται συχνά και διαθέτει ένα φάσμα διαφορετικών φωνών με χαρακτηριστικότερο το χουχούρισμα που του έδωσε και το όνομά του. Ο χουχουριστής προστατεύεται «χαλαρά» σε εθνικό όσο και σε κοινοτικό και διεθνές επίπεδο εντασσόμενος σε λίγες συμβάσεις και καταλόγους. Ο κρυπτικός κυρίως νυκτόβιος τρόπος ζωής και η μεγάλη περιοχή εξάπλωσής του μεταφράζονται σε λίγες άμεσες πιέσεις. Αντίθετα, οι έντονες ανθρώπινες δραστηριότητες που σχετίζονται με τη συρρίκνωση και υποβάθμιση των βιοτόπων που φωλιάζει, αναπαράγεται και κυνηγά και γενικότερα τη μείωση των δασικών εκτάσεων, αλλά και αγροτικές δραστηριότητες όπως η χρήση μυοκτόνων δηλητήριων, εντομοκτόνων και φυτοφαρμάκων αποτελούν σοβαρότατες έμμεσες πιέσεις που επιδρούν αρνητικά στους πληθυσμούς του χουχουριστή. Ο χουχουριστής καταγράφεται στην προστατευόμενη περιοχή του όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού και οι φυσικές και σχετικά ανεπηρέαστες από τον άνθρωπο δασικές περιοχές αποτελούν ένα φιλόξενο και ασφαλές σπιτικό για το είδος αυτό. Οι συναντήσεις του με τον επισκέπτη και τον κάτοικο της περιοχής δεν είναι πολύ πιθανές καθώς κατά τη διάρκεια της ημέρας «αποσύρεται» και «εμφανίζεται» τη νύχτα. Οι δεισιδαιμονίες που έχουν συνδεθεί με αυτή τη γλαύκα όπως και με την τυτώ εξαιτίας της «κακοφωνίας» τους και της νυχτερινής δραστηριοποίησής τους δεν πρέπει να μας αποτρέπει από τις προσπάθειες προστασίας και διατήρησής τους στην περιοχή μας, καθώς αποτελούν σημαντικότατο και αναπόσπαστο τμήμα της μοναδικής βιοποικιλότητας της προστατευόμενης περιοχής. Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού Τμήμα Προστασίας & Διαχείρισης Άστρος Αρκαδίας, 22001 Τηλ: 27550 22021, Fax: 27550 22806 Email: info@fdparnonas.gr Web: www.fdparnonas.gr
Τι είναι οικοτουρισμός και τι αγροτουρισμός; Ποιες δυνατότητες έχει η προστατευόμενη περιοχή όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού να αναπτύξει αυτές τις μορφές τουρισμού και να δει τη φύση της να προστατεύεται και τα χωριά της να αναζωογονούνται; Ποια είναι τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της περιοχής, ποιο είναι το σωστό “επιχειρείν”, πώς δημιουργούμε το τουριστικό μας προϊόν και πώς το προβάλουμε ώστε να προσελκύσουμε επισκέπτες; Αλλά και τι είδους τουρισμό θέλουμε; Τι είδους ανάπτυξη για τον τόπο μας; Αυτά και πολλά άλλα καίρια ερωτήματα τέθηκαν στη διημερίδα με θέμα «Οικοτουρισμός, μοχλός ανάπτυξης για την περιοχή μας» που πραγματοποίησε ο Φορέας Διαχείρισης όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού στις 03 και 04 Δεκεμβρίου 2014 στον Άγιο Πέτρο Αρκαδίας. Τα ερωτήματα τέθηκαν και πολλές απαντήσεις δόθηκαν και άλλες τόσες προτάσεις διατυπώθηκαν. Το πιο ελπιδοφόρο από όλα; Ότι συμμετείχαν όλοι οι «κρίσιμοι παίκτες» για την ήπια τουριστική ανάπτυξη της περιοχής: η Περιφέρεια Πελοποννήσου, ο Δήμος Βόρειας Κυνουρίας, η τοπική Κοινότητα Αγίου Πέτρου, επιχειρηματίες, εκπαιδευτικοί, κάτοικοι που ενδιαφέρονται για τον τόπο τους και φυσικά ο Φορέας Διαχείρισης. Αν κάτι βγήκε πάρα πολύ καθαρά από τη διημερίδα είναι η πρόθεση όλων να συνεργαστούν για να δομήσουν ένα όραμα, ένα σχέδιο δράσης και, τελικά, να συμβάλουν στη διατύπωση πολύ συγκεκριμένων προτάσεων για έργα και επενδύσεις συμβατές με το πνεύμα και το γράμμα της ήπιας τουριστικής ανάπτυξης και της προστασίας του τόπου. Ο Περιφερειάρχης Πελοποννήσου κ. Πέτρος Τατούλης, ο Πρόεδρος του Φορέα Διαχείρισης κ. Μήλιος Δημήτρης, ο Δήμαρχος Βόρειας Κυνουρίας κ. Παναγιώτης Μαντάς και ο Πρόεδρος της τοπικής κοινότητας Αγίου Πέτρου Αρκαδίας κ. Δημήτρης Κόκοτας, στους χαιρετισμούς τους έδωσαν τον τόνο με έμφαση στη μεταξύ όλων συνεργασία και στο πέρασμα από τα λόγια στην πράξη, στην υλοποίηση έργων και στην αξιοποίηση των υπαρχουσών ευκαιριών για τη χρηματοδότησή τους. Όλοι συμφώνησαν πως η περιοχή έχει μοναδικά πλεονεκτήματα. Οι φορείς και οι εμπλεκόμενοι στην προστασία και ανάπτυξη του τόπου είναι έτοιμοι για συνεργασία, το επόμενο βήμα δε θα αργήσει! Ο Φορέας Διαχείρισης ευχαριστεί ιδιαίτερα τη συντονίστρια της διημερίδας/συνάντησης εργασίας κα Ελένη Σβορώνου, υπεύθυνη δράσεων οικοτουρισμού του WWF Hellas, για την παροχή της πολύτιμης βοήθειάς της στη διεκπεραίωση των εργασιών της διημερίδας και για την εξαγωγή των πολύ σημαντικών συμπερασμάτων. Επίσης, τους κατοίκους αλλά και τις τοπικές επιχειρήσεις του Αγίου Πέτρου για τη συμβολή τους στη δημιουργία της οικοτουριστικής διαδρομής με την επίσκεψη των προσκεκλημένων σε εργαστήρια παραγωγής τοπικών προϊόντων. Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφθείτε τη νέα ανανεωμένη ιστοσελίδα του Φορέα Διαχείρισης, στο https://www.fdparnonas.gr/. Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού Τμήμα Πληροφόρησης, Εκπαίδευσης και Δημοσιότητας Άστρος Αρκαδίας, 22001 Τηλ: 27550 22021, Fax: 27550 22806 Email: info@fdparnonas.gr Web: www.fdparnonas.gr
Οι έντονες ανθρώπινες δραστηριότητες έχουν εξαφανίσει πολλά μεγάλα αρπακτικά πουλιά από πολλές περιοχές της Ελλάδας και έχουν συρρικνώσει τους πληθυσμούς των υπολοίπων. Ένας από τους εναπομείναντες αετούς στη Πελοπόννησο και κατ’ επέκταση και στην προστατευόμενη περιοχή του όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού είναι και ο σπιζαετός, ένα σπάνιο και πολύ όμορφο πτηνό. Το πρώτο συνθετικό του επιστημονικού του ονόματος (Hieraaetus) προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις ιέραξ+αετός, υποδηλώνοντας ένα πτηνό με χαρακτηριστικά ενδιάμεσα των δύο τάξεων, ενώ το δεύτερο συνθετικό (fasciatus) είναι η λατινική λέξη που σημαίνει «ραβδωτός», αναφερόμενο στο χρωματικό πρότυπο της κοιλιακής περιοχής του πτηνού. Ο σπιζαετός είναι ένας μεσαίου-μεγάλου μεγέθους αετός με μήκος που φτάνει τα 70 εκατοστά, βάρος μέχρι και 2,5 κιλά και άνοιγμα φτερών μέχρι και 1,7 μέτρα. Το σώμα είναι δυνατό και οι φτερούγες του φαρδιές. Στα ενήλικα άτομα το χρώμα ραχιαία είναι σκούρο γκρίζο με ένα υπόλευκο «μπάλωμα» στην πλάτη μεταξύ των φτερών, ενώ κοιλιακά το σώμα και το πρόσθιο τμήμα της βάσης των φτερών είναι λευκό/υπόλευκο με λεπτές σκούρες ρίγες, ενώ τα φτερά και η ουρά είναι γκρίζα/καστανά με μια σκουρότερη λωρίδα στο μέσο των φτερών. Αναπαράγεται σε ξηρές βραχώδεις περιοχές με ανοικτές αραιή βλάστηση, αραιά δάση χαμηλών και μέσων υψομέτρων και φωλιάζει σε απότομες πλαγιές. Την τροφή του αποτελούν σχεδόν μεσαίου μεγέθους θηλαστικά, πουλιά και σπανιότερα ερπετά. Παρατηρεί από κάποιο ψηλό βράχο κρυμμένο και κυνηγά σε χαμηλό υψόμετρο χωρίς να γίνεται αντιληπτό, όμως περιπολεί και από ψηλά την επικράτειά του ή μετακινείται προς αναζήτηση τροφής. Συνδυάζει τη δύναμη ενός αετού και την ταχύτητα και ευελιξία ενός γερακιού Ο σπιζαετός προστατεύεται επαρκώς τόσο σε εθνικό όσο και σε κοινοτικό και διεθνές επίπεδο αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υφίστανται απειλές κατά του είδους. Οι άμεσες πιέσεις πάνω στους πληθυσμούς του σχετίζονται με τη θανάτωσή του από τη λαθροθηρία, τις προσκρούσεις σε ηλεκτροφόρα καλώδια και ανεμογεννήτριες. Οι έμμεσες πιέσεις σχετίζονται με την κατανάλωση δηλητηριασμένων δολωμάτων που προορίζονται για άλλα είδη, την ενόχληση κοντά στη φωλιά του, την διάνοιξη δρόμων και την πρόσβαση σε απομακρυσμένες περιοχές, τη μείωση των θηραμάτων του, και γενικότερα με τις συνεχείς και έντονες δραστηριότητες του ανθρώπου που έχουν ως αποτέλεσμα τη συρρίκνωση και υποβάθμιση των βιοτόπων που φωλιάζει, αναπαράγεται και κυνηγά ο σπιζαετός. Ο σπιζαετός είναι ένα σπάνιο είδος με σχετικά μικρή και ιδιαίτερα κατακερματισμένη περιοχή εξάπλωσης. Έχουν μείνει μερικές μόνο εκατοντάδες ζευγάρια στη φύση με την Ελλάδα να φιλοξενεί περίπου το 10% αυτών. Συνεπώς οι πιθανότητες για τον επισκέπτη ή τον κάτοικο της προστατευόμενης περιοχής του όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού να συναντήσει ένα από τα πανέμορφα πτηνά είναι λίγες, εκτός και αν κινηθεί μακριά από τις πολυσύχναστες διαδρομές την κατάλληλη εποχή αυξάνοντας τις πιθανότητες συνάντησης. Και τότε η συνάντηση είναι το λιγότερο εντυπωσιακή καθώς η οπτική εντύπωση που μένει από τον γρήγορα και συνήθως σε χαμηλό υψόμετρο κινούμενο σπιζαετό είναι αυτή ενός μεγάλου άσπρου πτηνού με σκούρα φτερά. Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού Τμήμα Προστασίας & Διαχείρισης Άστρος Αρκαδίας, 22001 Τηλ: 27550 22021, Fax: 27550 22806 Email: info@fdparnonas.gr Web: www.fdparnonas.gr
Το Σάββατο 29 Νοεμβρίου 2014 διοργανώθηκε για πρώτη φορά στον Άγιο Πέτρο Κυνουρίας η «Γιορτή του Κυνηγού» από τον Σύλλογο Αγιοπετριτών Αττικής. Ο Φορέας Διαχείρισης παρείχε στους διοργανωτές τον εξοπλισμό προβολής για τις ανάγκες των παρουσιάσεων και συμμετείχε στην εκδήλωση με προβολή παρουσίασης από τον Πρόεδρο του Δ.Σ. του Φορέα κ. Μήλιο Δημήτρη με θέμα «Η ορθολογική διαχείριση του πληθυσμού του αγριόχοιρου». Η εκδήλωση επίσης περιελάμβανε εδέσματα από κατοίκους και επαγγελματίες της περιοχής και μεζέδες μαγειρεμένοι από σεφ της Λέσχης Αρχιμαγείρων Ελλάδος. Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού Τμήμα Πληροφόρησης, Εκπαίδευσης και Δημοσιότητας Άστρος Αρκαδίας, 22001 Τηλ: 27550 22021, Fax: 27550 22806 Email: info@fdparnonas.gr Web: www.fdparnonas.gr
Το Σάββατο 29 Νοεμβρίου 2014, ομάδα επισκεπτών από τον Φυσιολατρικό Όμιλο Νίκαιας πραγματοποίησαν ημερήσια εκδρομή στον παραδοσιακό οικισμό της Καστάνιτσας και επισκέφθηκαν το Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης (ΚΠΕ) Καστάνιτσας. Στους χώρους του κέντρου το προσωπικό του Φορέα Διαχείρισης υποδέχθηκε τους εκδρομείς και τους ενημέρωσε για την ιστορία και την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική του χωριού, για τις περιοχές προστασίας που υπάγονται στον Φορέα Διαχείρισης, για τα φυσικά μνημεία του Πάρνωνα καθώς επίσης και για την Τσακώνικη διάλεκτο. Το πρωί της ίδιας ημέρας πραγματοποιήθηκε συνάντηση εργασίας στην αίθουσα του ΚΠΕ Καστάνιτσας μεταξύ των στελεχών του Φορέα Διαχείρισης, μελών του Πολιτιστικού Συλλόγου Καστάνιτσας, του Προέδρου της Τοπικής Κοινότητας και εκπροσώπων της αναδόχου εταιρίας του έργου «Ολοκλήρωση Έκθεσης Κέντρου Ενημέρωσης Καστάνιτσας» (Υποέργο 12). Το έργο αφορά στην εγκατάσταση έκθεσης στο υπόγειο του ΚΠΕ Καστάνιτσας με θέμα την ανάδειξη της σχέσης ανθρώπου και φύσης και σε επεμβάσεις/συμπληρώσεις στους χώρους της υπάρχουσας έκθεσης και αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί στις 30.10.2015. Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού Τμήμα Πληροφόρησης, Εκπαίδευσης & Δημοσιότητας Πληροφορίες: Αρβανίτης Διαμαντής Άστρος Αρκαδίας, 22001 Τηλ: 27550 22021 εσωτ. 5, Fax: 27550 22806 Email: press@fdparnonas.gr Web: www.fdparnonas.gr
Το ζώο της τρέχουσας εβδομάδας είναι ένα πραγματικά ιδιαίτερο θηλαστικό με μοναδικά χαρακτηριστικά, που παρόλα αυτά είναι σχεδόν ή πλήρες άγνωστο στον κόσμο. Σε αυτό συντελεί το μέγεθός του, καθώς όταν μιλάμε για την ετρουσκομυγαλίδα ουσιαστικά αναφερόμαστε σε ένα από τα μικρότερα θηλαστικά και το μικρότερο εδαφόβιο θηλαστικό του κόσμου. Τόσο το μέγεθός του όσο και ο τρόπος ζωής του και γενικότερα η βιολογία του καταφέρνουν να το «κρύβουν» από το ευρύ κοινό, το οποίο ξαφνιάζεται όποτε ενημερώνεται για την ύπαρξη αυτού του «νάνου» των θηλαστικών. Η ετρουσκομυγαλίδα είναι ένα μικροσκοπικού μεγέθους θηλαστικό, το πιο μικρόσωμο της οικογένειας των μυγαλών (μικρά «ποντικόμορφα» εντομοφάγα θηλαστικά με χαρακτηριστικό ρύγχος). Το είδος εξαπλώνεται στη νότια Ευρώπη, Β. Αφρική και περιοχές της Ν και ΝΔ Ασίας. Το σώμα του φτάνει το μήκος των 5,2 εκατοστών, η ουρά μέχρι και τα 3 εκατοστά και βάρος μέχρι και τα 2,5 γραμμάρια! Το σώμα είναι σχετικά επίμηκες, το κεφάλι μεγάλο με μικρά μάτια, μεγάλα αυτιά και πολύ μακρύ και οξύληκτο ρύγχος-προβοσκίδα, και τα άκρα κοντά. Το χρώμα του τριχώματος είναι ραχιαία γκρίζο-καστανό και κοιλιακά ανοικτό γκρίζο, ενώ σε όλο το σώμα και ιδιαιτέρα σε ρύγχος και ουρά υπάρχουν μακριές τρίχες. Διαβιεί σε ανοικτούς βιοτόπους, χαμηλή μακία, λιβάδια, θάμνους, κήπους, ανοικτά δάση, εγκαταλελειμμένα χωράφια, ενώ χρησιμοποιεί σωρούς από πέτρες, χαλάσματα, σχισμές βράχων ή κορμούς για να κρυφτεί. Έχει εναλλασσόμενες περιόδους δραστηριοποίησης και ξεκούρασης αλλά είναι κυρίως νυκτόβιο ζώο. Το πολύ μικρό του μέγεθος της ετρουσκομυγαλίδας έχει ως συνέπεια την ταχύτατη απώλεια θερμότητας από το σώμα της και άρα την ανάγκη για υψηλό μεταβολικό ρυθμό για να επιβιώσει. Σε χαλάρωση οι χτύποι της καρδιάς της δεν ξεπερνούν κατά πολύ τους 800/λεπτό(!) ενώ σε δραστηριότητα ξεπερνούν τους 1500/λεπτό (25 χτύποι/δευτερόλεπτο!). Αυτοί οι απίστευτοι αριθμοί σημαίνουν ότι το ζώο βρίσκεται σε διαρκή κίνηση προς εύρεση τροφής, με τις καθημερινές ανάγκες πρόσληψης τροφής να φτάνουν το διπλάσιο του βάρους του, το ανάλογο ενός ενήλικου άντρα 75 κιλών να τρώει καθημερινά μέχρι και 150 κιλά τροφής! Είναι αποκλειστικά σαρκοφάγο ζώο καταναλώνοντας ασπόνδυλα (έντομα και προνύμφες, γαιοσκώληκες, κ.ά.) που φτάνουν στο μέγεθος του ίδιου του ζώου. Εξαιτίας του μεγέθους και του υψηλού μεταβολισμού του, το προσδόκιμο ζωής του στη φύση δεν ξεπερνά τα 2 χρόνια. Η προστασία της ετρουσκομυγαλίδας σε κοινοτικό και ευρωπαϊκό επίπεδο είναι επαρκής έως «χαλαρή» και περιλαμβάνεται στους καταλόγους ορισμένων συμβάσεων και νόμων ενώ προστατεύεται και από την εθνική νομοθεσία. Οι άμεσες απειλές στο συγκεκριμένο είδος δεν είναι σημαντικές καθώς το ζώο περνά «απαρατήρητο», εξαιτίας τόσο του μεγέθους της και του νυχτερινού τρόπου ζωής του, όσο και της μεγάλης περιοχής εξάπλωσής του. Αντίθετα, περισσότερο απειλείται στο μέλλον έμμεσα μέσω των πιέσεων που υφίσταται από την καταστροφή, υποβάθμιση και κατακερματισμό των βιοτόπων που διαβιεί και τρέφεται, προφανώς εξαιτίας της εντατικών ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Η ύπαρξη της ετρουσκομυγαλίδας και η παρουσία της στην προστατευόμενη περιοχή του Φορέα Διαχείρισης όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού σίγουρα αποτελεί έκπληξη τόσο για τους επισκέπτες όσο και για τους κατοίκους της περιοχής. Ένα τόσο μικρό ζώο (με μέγεθος ακρίδας) που κινείται κυρίως τις νυχτερινές ώρες περνά εύκολα απαρατήρητο, ακόμα και αν το συναντήσει κάποιος την ημέρα. Η -κατά πολλούς- ποντικοειδής μορφή του δεν πρέπει να μας αποτρέψει από την προστασία του μέσω της διατήρησης των οικοτόπων που ζει, καθώς η «λαιμαργία» και ο αδιάκοπος αγώνας του για εύρεση τροφής θεωρείται από τους ερευνητές ως καθοριστικός παράγοντας για τη ρύθμιση των πληθυσμών επιβλαβών για τον άνθρωπο εντόμων σε χαμηλά επίπεδα. Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού Τμήμα Προστασίας & Διαχείρισης Άστρος Αρκαδίας, 22001 Τηλ: 27550 22021, Fax: 27550 22806 Email: info@fdparnonas.gr Web: www.fdparnonas.gr
Ο Φορέας Διαχείρισης όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού σας προσκαλεί να συμμετάσχετε στη διημερίδα/συνάντηση εργασίας με θέμα: «Οικοτουρισμός: μοχλός ανάπτυξης της περιοχής μας» που θα πραγματοποιηθεί στις 3 και 4 Δεκεμβρίου 2014 στην αίθουσα συνεδριάσεων της τοπικής κοινότητας Αγίου Πέτρου Κυνουρίας. Ελάτε να μάθουμε πώς μπορεί ο οικοτουρισμός να δώσει νέα πνοή στην περιοχή μας. Πώς μπορεί να ωφελήσει εμάς, τον τόπο, τη φύση και την πολιτιστική κληρονομιά μας. Ένα διήμερο γνώσης, συζήτηση και δημιουργίας οικοτουριστικής διαδρομής με τη δική σας συμμετοχή! Χρειαζόμαστε τη συμμετοχή όλων σας για να σχεδιάσουμε μαζί τις νέες εμπειρίες που μπορεί να προσφέρει ο τόπος μας στους επισκέπτες. Να ανταλλάξουμε ιδέες για μια ζωντανή τοπική οικονομία και κοινωνία με όχημα τον οικοτουρισμό. Η διημερίδα εντάσσεται στο πλαίσιο υλοποίησης της Πράξης «Προστασία και διατήρηση της βιοποικιλότητας του Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού» ενταγμένη στο Ε.Π. Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη. Επισυνάπτεται η Πρόσκληση και το Πρόγραμμα της διημερίδας. Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού Τμήμα Πληροφόρησης, Εκπαίδευσης & Δημοσιότητας Άστρος Αρκαδίας, 22001 Τηλ: 27550 22021, Fax: 27550 22806 Email: info@fdparnonas.gr Web: www.fdparnonas.gr
Η λέξη μετανάστευση μας φέρνει στο μυαλό μεγάλα σμήνη πουλιών να πετάνε συντεταγμένα προς μια κατεύθυνση, τα χελιδόνια να έρχονται στην άνοιξη ή -επηρεασμένοι από εκπαιδευτικές εκπομπές στην τηλεόραση- μεγάλα κοπάδια οπληφόρων να διασχίζουν αχανείς εκτάσεις και μεγάλους κινδύνους προς καλύτερα βοσκοτόπια. Βλέποντας μια μικρή πεταλούδα με εύθραυστα και αδύναμα φτερά να πασχίζει να πετάξει με ένα μικρό αεράκι, δύσκολα θα μπορούσαμε να φανταστούμε ότι ένα τόσο «αδύναμο» ζώο θα μπορούσε να είναι μεταναστευτικό, διασχίζοντας θάλασσες, βουνά και ποικιλία καιρικών αντιξοοτήτων. Όμως για την πεταλούδα «τίγρης της πεδιάδας», ένα επικό για εμάς ταξίδι είναι απλά μέρος της ζωής της στον διαρκή αγώνα για επιβίωση. Το επιστημονικό όνομα της πεταλούδας βασίζεται στην αρχαία Ελληνική μυθολογία, από τον Δαναό, βασιλιά του Άργους και τον Χρύσιππο, γιό του βασιλιά Πέλοπα. Η πεταλούδα είναι ένα μεσαίου μεγέθους έντομο, με άνοιγμα φτερών που μπορεί να φτάσει σχεδόν τα 8 εκατοστά. Τα τέσσερα φτερά της έχουν κοκκινωπό/καστανό χρώμα στη ραχιαία πλευρά, με τα πρόσθια φτερά να έχουν μαύρο χρώμα στο εξωτερικό τμήμα τους με διάσπαρτες άσπρες κηλίδες. Το σώμα της είναι επίσης μαύρο, με το κεφάλι και το θώρακα να έχουν επίσης τα άσπρα στίγματα. Εξαπλώνεται στις παραμεσογειακές χώρες, την Εγγύς Ανατολή και μέσω της Ασίας φτάνει μέχρι της Αυστραλία. Οι βιότοποι που διαβιεί περιλαμβάνουν λιβάδια και συστάδες χόρτων σε αμμοθίνες, βραχώδεις περιοχές, κήπους, οάσεις, και γενικά σε σημεία με αρκετή υγρασία. Από τον Απρίλιο μέχρι τον Δεκέμβριο (και αναλόγως των καιρικών συνθηκών) εμφανίζεται στην Ελλάδα μεταναστεύοντας από τις γειτονικές χώρες και την Αφρική. Κατά τη μετανάστευση πάνω από θάλασσα έχει παρατηρηθεί να πετά από το επίπεδο της θάλασσας μέχρι και σε ύψος 1.000 μέτρων. Το έντονο χρώμα του ζώου τόσο της προνύμφης όσο και του ενήλικου ατόμου προειδοποιεί τους θηρευτές του ότι έχει δυσάρεστη γεύση, καθώς περιέχει αλκαλοειδή που έχει λάβει με την τροφή της από τα προνυμφικά στάδια. Επιπλέον, η πεταλούδα πετά αργά και σταθερά, δίνοντας τη δυνατότητα στους πιθανούς θηρευτές της να την αναγνωρίσουν και τελικά να μην της επιτεθούν. Η προστασία της «τίγρης της πεδιάδας» σε εθνικό επίπεδο όπως και σε κοινοτικό και ευρωπαϊκό επίπεδο είναι ανύπαρκτη αφού δεν περιλαμβάνεται σε είδη προς προστασία, προφανώς εξαιτίας της ευρείας περιοχής εξάπλωσής της και των μεγάλων πληθυσμών που δημιουργεί. Οι άμεσες απειλές για την πεταλούδα δεν φαίνεται να είναι σημαντικές ενώ κυριότερες είναι οι έμμεσες πιέσεις που σχετίζονται με τη συνεχή απώλεια της φυσικότητας του περιβάλλοντος που εκδηλώνεται με τη συρρίκνωση, υποβάθμιση και κατακερματισμό των οικοτόπων που διαβιεί και χρησιμοποιεί κατά τις μεταναστεύσεις. Η πεταλούδα «τίγρης της πεδιάδας» καταγράφεται αυτή την εποχή στην προστατευόμενη περιοχή του όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού και πιο συγκεκριμένα στην παραθαλάσσια περιοχή του υγροτόπου. Οι πληθυσμοί της έχουν συγκεντρωθεί στους κατάλληλους βιοτόπους κοντά στη θάλασσα έτοιμοι για το «αδιανόητο» για εμάς ταξίδι ενός μικρού εντόμου πάνω από θάλασσες, πολλές φορές με δυσμενείς καιρικές συνθήκες. Ο επισκέπτης και ο κάτοικος της περιοχής έχουν την ευκαιρία να δουν αυτή τη μοναδική και όμορφη πεταλούδα -και όσο ο καιρός είναι ακόμα καλός- πριν την φετινή της αποχώρηση προς περιοχές που θα είναι όσο φιλόξενες για το ζώο όσο ήταν και η δική μας κατά την πολύμηνη παραμονή του εδώ. Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού Τμήμα Προστασίας & Διαχείρισης Άστρος Αρκαδίας, 22001 Τηλ: 27550 22021, Fax: 27550 22806 Email: info@fdparnonas.gr Web: www.fdparnonas.gr
Την Παρασκευή 14 Νοεμβρίου 2014 πραγματοποιήθηκε η επανένταξη στη φύση ενός ενήλικου θηλυκού τσακαλιού στην ευρύτερη περιοχή του υγροτόπου Μουστού. Το τσακάλι είχε βρεθεί το καλοκαίρι σε κοντινή περιοχή, χτυπημένο από αυτοκίνητο. Οι εθελοντές της ΑΝΙΜΑ μετέβησαν επί τόπου, μετά από πρόσκληση τοπικού κτηνιάτρου που έδωσε στο ζώο τις πρώτες βοήθειες. Έμεινε στο Σταθμό της ΑΝΙΜΑ όσο χρειάστηκε για τη νοσηλεία του και για τις απαραίτητες διαγνωστικές εξετάσεις και κατόπιν μεταφέρθηκε σε ειδικό μη επισκέψιμο χώρο στο Αττικό Ζωολογικό Πάρκο. Στον ίδιο χώρο έχουν φιλοξενηθεί άλλα δύο τσακάλια που έχει χειρισθεί η ΑΝΙΜΑ και έχουν ήδη επανενταχτεί. Με την τοποθέτηση του πομπού στο ζώο ήρθε η ώρα για την επανένταξή του στο φυσικό περιβάλλον! Το τσακάλι μεταφέρθηκε στην περιοχή του Άστρους από τις εγκαταστάσεις του Αττικού Ζωολογικού Πάρκου από τον ιδρυτή του κ. Zαν-Ζάκ Λεσουέρ, την εκπρόσωπο της ΑΝΙΜΑ κα. Αλευρά Καίτη και το μέλος της επιστημονικής ομάδας του Υποέργου «Καταγραφή και παρακολούθηση των ειδών θηλαστικών» που υλοποιεί ο Φορέας, PhD βιολόγο Γιαννάτο Γιώργο. Η άφιξή τους στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Άστρους συνέπεσε με προγραμματισμένη ξενάγηση του Δημοτικού Σχολείου Βλαχοκερασιάς, κατά τη διάρκεια της οποίας οι μικροί μαθητές είχαν την μοναδική ευκαιρία να παρατηρήσουν από κοντά το ενήλικο τσακάλι πριν την επανένταξη του στη φύση. Το ζώο μεταφέρθηκε σε τοποθεσία της περιοχής Απόλυτης Προστασίας της Φύσης του υγροτόπου Μουστού, περιοχή με καταγεγραμμένες αγέλες τσακαλιών, όπου και απελευθερώθηκε. Ο πομπός που είχε τοποθετηθεί στο τσακάλι κατά την παραμονή του στο Αττικό Ζωολογικό Πάρκο, μετέδιδε από την πρώτη στιγμή το στίγμα της τοποθεσίας όπου κινείται το ζώο. Το προσωπικό του Φορέα Διαχείρισης με την συμμετοχή εθελοντών από το εξωτερικό έχουν αναλάβει το έργο της συνεχούς παρακολούθησης του ζώου με σκοπό την εξαγωγή χρήσιμων επιστημονικών συμπερασμάτων σχετικά με την οικολογία του. Η εν λόγω δράση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο των Πακέτων εργασίας 1: Προστασία και Διατήρηση των ειδών χλωρίδας, πανίδας και των τύπων οικοτόπων και 2.2: Περιβαλλοντική Ευαισθητοποίηση του Υποέργου 1 της Πράξης «Προστασία και διατήρηση της βιοποικιλότητας του Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού» του ΕΠΠΕΡΑΑ 2007-2013, που υλοποιεί ο Φορέας Διαχείρισης. Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού Τμήμα Πληροφόρησης, Εκπαίδευσης και Δημοσιότητας Άστρος Αρκαδίας, 22001 Τηλ: 27550 22021, Fax: 27550 22806 Email: info@fdparnonas.gr Web: www.fdparnonas.gr
Copyright © 2008-2020 Φορέας Διαχείρισης Πάρνωνα, Μουστού, Μαινάλου & Μονεμβασίας
